Skip to content
Астероидот Бену содржи ѕвездена прашина постара дури и од Сончевиот систем, како и траги од неговото турбулентно и бурно минато, покажаа три нови научни студии засновани на анализи на примероци собрани од неговата површина.
Истражувачи од целиот свет го проучуваат материјалот што стигнал до Земјата благодарение на мисијата OSIRIS-REx на НАСА. Оваа сонда накратко слета на астероид во 2020 година, собра примероци и ги врати на Земјата во 2023 година.
Откритијата даваат увид во условите што преовладувале во вселената пред формирањето на Сончевиот систем, пред повеќе од 4,6 милијарди години, и откриваат повеќе за телото од кое е формиран астероидот Бену, со дијаметар од околу 500 метри.
Бурно минато во трагата од прашина
Првата од трите студии, објавена во списанието Nature Astronomy, сугерира дека „матичното тело“ на астероидот Бену е уништено во силен судир по сложена историја. Тоа античко тело содржело материјал што потекнува од многу различни области – и од внатрешноста на Сончевиот систем, и од надворешните региони, па дури и од меѓуѕвездениот простор.
Научниците дошле до овие заклучоци анализирајќи ги изотопите во прашината – различни форми на истите елементи. Изотопите од Сончевиот систем имаат различен хемиски состав од оние од меѓуѕвездената прашина.
„Сите овие материјали биле транспортирани на долги растојанија до регионот каде што се формирал оригиналниот астероид Бену“, објаснува планетарниот научник на НАСА, Ан Нгуен, од вселенскиот центар Џонсон во Хјустон.
Се верува дека тоа матично тело се формирало во надворешните делови на Сончевиот систем, можеби дури и надвор од Јупитер и Сатурн. Сепак, следел катастрофален настан – ударот на друг астероид што го разбил тоа тело, а неговите фрагменти се соединиле со текот на времето, што, како што веруваат истражувачите, можеби се случило повеќе од еднаш.
На крајот, преживеаните делови го формирале астероидот Бену.
Споредба со други астероиди – и необични разлики
Друга студија, објавена во списанието Nature Geoscience, го споредила Бена со примитивни метеорити и со астероидот Рјугу, од кој јапонската мисија Хајабуса 2 вратила примероци.
Научниците веруваат дека „родителските тела“ на Бену, Рјуга и некои метеори се формирале во сличен, далечен регион од раниот Сончев систем. Сепак, Бену е различен на некои клучни начини – што сугерира дека регионот се променил со текот на времето или дека не бил толку хомоген како што се сметало претходно.
Една од најважните разлики е влијанието на водата. Примероците укажуваат дека материјалот на Бену бил значително изменет со контакт со течноста.
„Веруваме дека родителскиот астероид Бенуа собрал мраз и прашина. Кога мразот се стопил, течноста реагирала со минералите и го создала она што го гледаме денес – примерок составен од 80% минерали што содржат вода“, вели професорот по планетарни науки на Универзитетот во Аризона, Том Зега, еден од коавторите на студијата.
Постојана ерозија и удари од микрометеорити
Трета студија, исто така објавена во Nature Geoscience, открива јасни траги од удар од микрометеорит врз површината на Бенуе. Овие ситни честички од карпа оставиле микроскопски кратери и траги од „шок топлина“ – делови од карпата кои привремено биле стопени.
Научниците откриле и траги од сончевиот ветер – постојан поток од наелектризирани честички што доаѓаат од Сонцето.
„Ерозијата на површината на Бенуе се случува многу побрзо отколку што претходно мислевме. Механизмот на топлотен шок се чини дека е доминантен фактор, што не беше очекувано“, рече Линдзи Келер, истражувач на НАСА и коавтор на студијата.
Мал астероид – голем увид во потеклото на животот
Иако самиот Бену не содржи живот, научниците веруваат дека неговото проучување би можело да помогне да се разбере како животот настанал на Земјата.
„Астероидите се како временски капсули. Тие зачувуваат траги од најраните денови на Сончевиот систем. Со нивно проучување, можеме да откриеме повеќе за потеклото на нашиот систем и за условите што можеби довеле до појавата на живот“, вели д-р Мишел Томпсон, вонреден професор на Универзитетот Пердју и еден од водечките автори на студијата.
