Русија прва ја призна талибанската власт во Авганистан

Русија формално ја призна талибанската власт во Авганистан, станувајќи првата држава што официјално го направила тој чекор откако талибанците се вратија на власт во август 2021 година. Одлуката му беше предадена на авганистанскиот министер за надворешни работи Амир Кан Мутаки од рускиот амбасадор во Кабул, Дмитри Жирнов, за време на средба во авганистанската престолнина.

Во изјавата по средбата, Мутаки ја оцени руската одлука како „храбар потег“ што отвора „нова фаза на позитивни односи, меѓусебно почитување и конструктивен ангажман“. Тој изрази надеж дека примерот на Москва ќе поттикне и други земји да го следат истиот пат.

Кремљ, пак, најави дека гледа „значителен потенцијал“ за економска соработка со Авганистан во енергетиката, транспортот, земјоделството и инфраструктурата, како и подготвеност да помогне во борбата против тероризмот и трговијата со дрога. Русија не ја затвори својата амбасада во Кабул по преземањето на власта од талибанците и уште во 2022 година потпиша првиот значаен трговски договор со нивната администрација. Во април годинава руските власти ја отстранија организацијата Талибан од националната листа на терористички групи, што ја подготви правната основа за денешното признавање.

Потегот доаѓа во контекст на сложената историска релација меѓу двете земји. Советскиот Сојуз изврши инвазија на Авганистан во 1979 година и девет години водеше војна против муџахединските сили во кои, меѓу другите, се вклучија и идни талибански лидери. Денес Москва, мотивирана од безбедносните предизвици во Централна Азија и од своите енергетски и трговски интереси, се обидува да ја зацврсти улогата на фактор на стабилност во регионот.

Талибанците, кои се соочуваат со меѓународни санкции и критики за кршење на човекови права, посебно на жените и девојчињата, долго го бараат формалното признание од светот. Рускиот чекор им обезбедува важна дипломатска победа, но и им поставува нови очекувања—од борба против Исламска држава во провинцијата Хорасан до обезбедување посигурна деловна клима за странските инвеститори.

Иако некои соседни земји, како Кина и Пакистан, назначија свои амбасадори во Кабул, тие досега избегнуваа формално признавање. Аналитичарите проценуваат дека денешната одлука на Москва ќе зголеми притисок врз тие држави да ја дефинираат својата позиција кон властите во Кабул, додека Западот и понатаму останува внимателен поради прашањата за човекови права и безбедност.