Skip to content
Смртта на папата Франциск ја става во фокус внатрешната борба за моќ што го одбележа неговиот понтификат. Во наредните денови во светоста на Систинската капела ќе се води жестока битка за иднината на Римо-католичката цква, со највисоки можни влогови, пишува Гардијан.
Вкупно има повеќе од 250 кардинали, но оние над 80 години немаат право да учествуваат на конклавата. Тоа остава 135 кардинали со право на глас, кои ќе почнат да пристигнуваат во Рим во наредните денови.
Во текот на 12-те години од неговиот понтификат, Франциск назначил околу 110 од тие 135 кардинали, избирајќи ги од целиот свет. Некои набљудувачи на Ватикан сугерираат дека со тоа обезбедил конклава во корист на наследник кој ќе го прифати неговото гледиште за Црквата и ќе продолжи со својата работа.
Тие назначувања, вели ватиканскиот новинар на La Repubblica, Јакопо Скарамузи, „го отежнуваат изборот на папа од конклавата кој би бил „анти-Франциск“.
„Но, тоа не значи дека оваа група е единствена и кохезивна, ниту дека ги делат истите идеи. Речиси сите кардинали што тој ги избра се пастири на големи епархии ширум светот“, вели тој и објаснува дека меѓу нив има конзервативци и прогресивни.
На пример, Герхард Лудвиг Милер, германски кардинал назначен од Франциск, се судри со покојниот папа за многу прашања, вклучително и за осуда на декретот со кој се дозволува благослов на хомосексуални парови, нарекувајќи го „ерес“.
Кому му пречеше?
Од моментот кога беше избран, Франциск ги разбесни конзервативците и традиционалистите со нов стил на папство, порака за сочувство и толеранција и предизвикувајќи ги вековните привилегии на чело на Римокатоличката црква.
Во своите јавни настапи тој ги претставуваше сиромашните и маргинализираните, го критикуваше влијанието на глобалниот капитализам врз животите на луѓето, бараше акција за климатската криза, повикуваше на милост за грешниците и сочувство за мигрантите и бегалците.
Додека претходните папи носеа црвени кожени влечки и наметки обложени со хермелин, тој се одлучи за цврсти чевли и едноставна бело расо. Додека неговите претходници престојувале во луксузен папски апартман со помош на посветени калуѓерки, Франциск решил да живее во едноставна куќа за гости во Санта Марта и да јаде во менза за самопослужување.
За време на поголемиот дел од понтификатот на Франциск, лицето на конзервативците кои му се спротивставија беше неговиот претходник. Бенедикт вети дека ќе остане „скриен од светот“ откако абдицираше во 2013 година – првиот папа што го стори тоа по 600 години – но остана во Ватикан, одржувајќи состаноци, давајќи интервјуа, пишувајќи книги и написи – и изразувајќи ставови во целосна спротивност со ставовите на Франциск.
Но, силното противење на Франциск не исчезна ниту по смртта на Бенедикт, ниту по смртта на влијателниот кардинал Џорџ Пел само десет дена подоцна, кој го опиша понтификатот на Френсис како „катастрофа“ во анонимен меморандум.
Обвинувања за ерес
Франциск повремено даваше остри коментари за своите непријатели. Во неговата автобиографија објавена во јануари, тој истакна дека начинот на кој се облекуваат неговите критичари често ја одразува нивната ментална состојба.
„Тие начини на облекување понекогаш кријат ментална нерамнотежа, емоционални отстапувања, проблеми во однесувањето, лични проблеми кои можат да се искористат“, напиша Франциск.
Конзервативците беа бесни од неговиот благ однос кон разведените и повторно венчаните католици, дозволувајќи им на некои од нив да се причестат. Одлуката, која се залага за доктрината дека разводот е грев, се гледа како на предавство, поттикна група конзервативни свештеници да го обвинат Францис за ерес за овој потег.
Обвинението за ерес беше повторено во отворено писмо на 20 страници од 2019 година, потпишано од истакнати свештеници и теолози, како одговор на „насобраната штета предизвикана од зборовите и постапките на папата Франциск во текот на многу години, што доведе до една од најлошите кризи во историјата на Католичката црква“.
На изборот на новиот папа ќе влијае и светската политика
Меѓу неговите најгласни критичари беше и американскиот кардинал Рејмонд Бурк, кој со години се спротивставува на ставовите на папата за правата на хомосексуалците и социјалната правда и кој, како и Милер, ги дели ставовите на Доналд Трамп. Папата Франциск го маргинализираше, дури и му ја одзеде платата и станот субвенциониран од Ватикан. Сепак, Бурк сè уште ужива поддршка меѓу конзервативните американски католици.
Кардиналот Роберт Сара стана уште еден голем противник во јануари 2020 година, кога објави книга, наводно коавторска со Бенедикт, во која тој го бранеше целибатот за свештениците токму додека Францис размислуваше да го ублажи правилото. Кардиналот од Гвинеја исто така силно се спротивстави на исламот, мигрантите, хомосексуалците и улогата на жените.
На исходот од конклавата ќе влијаат повеќе фактори, вклучително и светската политика.
„Трамп, Кина, националисти… тоа се варијабли кои на некој начин ќе играат улога“, рече Скарамузи.
„Можеби постои и желба за некој што е поуреден, помалку харизматичен [од Франциск]. Повеќе работи можат да преовладуваат во моментот на гласањето – што може да се сврти кон попрогресивен или конзервативен избор“, додаде тој.
