Светски економисти застанаа во одбрана на Албанезе која ги обвини големите корпорации дека го поттикнуваат геноцидот во Газа

EPA/Ida Marie Odgaard DENMARK OUT
EPA/Ida Marie Odgaard DENMARK OUT

Минатата недела, специјалната известувачка на ОН, Франческа Албанезе, се најде на насловните страници низ целиот свет поради разоткривањето на десетиците компании за кои, според неа, профитирале од израелскиот геноцид во Газа. Извештајот на Албанезе во ОН, „Од економија на окупација до економија на геноцид“, оди подалеку од типичните виновници за производство на оружје и ги повикува на одговорност финансиските институции, образовните институции и големите технолошки компании, вклучувајќи ги Alphabet Inc. (Google), Amazon, IBM, Palantir, како и многу, многу други.

Како одговор, Мисијата на САД во ОН ги обнови своите повици до генералниот секретар на ОН да ја осуди Албанезе и да ја отстрани од функцијата специјален известувач за човекови права на окупираната палестинска територија.

Сега, водечките светски економисти, вклучувајќи го поранешниот грчки министер за финансии Јанис Варуфакис, францускиот економист Томас Пикети и либанско-американскиот статистичар и есеист Насим Николас Талеб, ја фалат Албанезе за нејзиниот извештај.

Зетео доби ексклузивна англиска копија од отвореното писмо на економистите за извештајот на Албанезе, во кое тие ги обвинуваат корпорациите за „одржување на режимот на апартхејд и овозможување на последователниот геноцид“. Прочитајте го целото писмо подолу.

ЕКОНОМИСТИ ВО ПОФАЛБА ЗА ИЗВЕШТАЈОТ НА СПЕЦИЈАЛНАТА ИЗВЕСТУВАЧКА ФРАНЧЕСКА АЛБАНЕЗЕ ДО ОБЕДИНЕТИТЕ НАЦИИ: „ОД ЕКОНОМИЈА НА ОКУПУВАЊЕ ДО ЕКОНОМИЈА НА ГЕНОЦИД“

Историјата нè учи дека економските интереси биле клучни двигатели и овозможувачи на колонијалните претпријатија, а честопати и на геноцидите што ги извршиле. Корпоративниот сектор е суштински дел од колонијализмот уште од неговото основање, при што корпорациите историски придонесуваат за насилството врз домородното население и земјиштето, експлоатацијата и на крајот одземањето на имотот, начин на доминација познат како расен колонијален капитализам. Колонизацијата на окупираните палестински територии од страна на Израел не е исклучок.

Неодамнешниот извештај на Франческа Албанезе, специјалната известувачка на ОН за состојбата со човековите права на палестинските територии окупирани од 1967 година, претставува голем придонес за разбирање на политичката економија на израелската држава апартхејд, етничкото чистење на Палестинците и, сега, нивниот геноцид. Како таков, веруваме, мора да се проучува и дебатира широко и слободно.

Со оглед на жестоко непријателското и навистина застрашувачко писмо од владата на САД до Генералниот секретар на ОН, со кое се бара отпуштање на г-ѓа Албанезе и поништување на нејзиниот одличен извештај, почувствувавме потреба да ја изразиме нашата силна поддршка за г-ѓа Албанезе и да ги охрабриме ОН да ги отфрли остри барања на владите на САД и Израел.

Следејќи го добро изгазениот пат на негирање на геноцидот и на малтретирање на секој што го оспорува правото на колонијалната сила да ги лишува домородните народи, владите на САД и Израел, при што повеќето европски влади се премногу срамежливи да заземат став, бараат меѓународната заедница да ги затвори очите пред тековниот геноцид, а особено пред клучната улога што ја играат мултинационалните и националните корпорации во одржувањето на режимот на апартхејдот и овозможувањето на последователниот геноцид.

Како економисти, чувствуваме должност да истакнеме три клучни наоди што извештајот на г-ѓа Албанезе ги открива со јасност и прецизност.

Прво, окупацијата и геноцидот се многу профитабилни за конгломератите. Тука спаѓаат не само вообичаените големи бизниси за оружје и „одбрана“ (на пр., Локид-Мартин, главниот производител на Ф35, ЕЛБИТ, сопствениот производител на оружје на Израел и Палантир, софтверската компанија чии алгоритми најверојатно биле клучни во изборот на „цели“ низ Газа), туку и познати брендови (на пр., Катерпилар, БНП Парибас, Барклис, Алианц, Шеврон, БП, Петробас, А.П. Молер-Маерск А/С). Како што буџетот за одбрана на Израел се удвои, со активна поддршка од американската влада, тој вложи големи „инвестиции“ во машината за убивање на Израел низ оваа меѓународна мрежа на соучеснички конгломерати во која илјадници израелски компании се испреплетени со американски, европски, корејски, па дури и бразилска мегакорпорација. Ова објаснува зошто израелските акции пораснаа за 161% во време на пад на побарувачката, производството и довербата на потрошувачите.

Вториот наод во извештајот на г-ѓа Албанезе што заслужува опширно проучување е дека палестинските територии што ги окупира Израел функционирале како идеална лабораторија и тест-тест за големите технолошки компании – функција што транзицијата од окупација кон геноцид само ја зголеми. На пример, ниедна земја не дала толку пристап до биометриските податоци на населението како што Израел му дал на IBM. Од 7 октомври 2023 година, Microsoft, Amazon, Alphabet и Palantir ги прошируваат своите услуги за облак капитал со зачудувачко темпо. Софтверот за препознавање лица, алгоритмите за избор на цели и автоматизираните за извршување се тестираат во реално време, по желба и со помалку етички ограничувања отколку во случај на експерименти врз лабораториски стаорци. Големите технолошки компании не би можеле да бидат посреќни!

Третиот клучен наод е дека врвните американски и европски универзитети се финансиски зависни од тоа да останат врзани за израелската политичка економија на апартхејдот и трајната окупација/конфликт. Многу врвни институции на САД и ЕУ ќе се соочат со сериозни финансиски тешкотии ако престанат да го поддржуваат геноцидот на Израел. Извештајот на г-ѓа Албанезе мора да се пофали за тоа што ја привлече оваа валкана зависност од врвните западни универзитети и истражувачки институции (вклучувајќи го Техничкиот универзитет во Минхен, MIT Labs, Универзитетот во Единбург, меѓу другите). Народите на Европа и Америка имаат право да знаат дека некои од нивните најценети академски институции се финансиски зависни од помагањето на Израел да ја репродуцира својата политичка економија на окупација и геноцид.

За неколку години, речиси сите ќе тврдат дека се спротивставиле на овој геноцид. Но, сега е време кога луѓето со добра совест треба да заземат став. Како економисти, денес, стоиме со Франческа Албанезе, специјалната известувачка на ОН, под напад од владите на САД и Израел, бидејќи нејзиниот неодамнешен извештај фрла неописливо важна светлина врз политичката економија на окупацијата и геноцидот на Израел.

Јанис Варуфакис, поранешен грчки министер за финансии

Томас Пикети, автор на „Капиталот во дваесет и првиот век“

Насим Николас Талеб, автор на „Црниот лебед“

Мајкл Хадсон, претседател на Институтот за проучување на долгорочните економски трендови (ISLET)

Гај Стендинг, професорски истражувачки соработник, Универзитет SOAS во Лондон

Џајати Гош, професор по економија на Универзитетот во Масачусетс Амхерст

Џузепе Маструцо, директор на Меѓународниот универзитетски колеџ во Торино (IUC)

Џомо Кваме Сундарам, истражувачки советник во Истражувачкиот институт Хазана

Роберт Х. Вејд, професор по политичка економија и развој на Лондонската школа за економија и политички науки

Кристофер Крамер, професор по политичка економија на развој на Универзитетот SOAS во Лондон

Ниди Сринивас, вонреден професор по менаџмент на Школата за политика, менаџмент и животна средина во Милано

Зачлени се на нашиот е-билтен