Танц на шпионите на Орбан во Украина

Секој ги шпионира своите соседи – па дури и своите сојузници. Тие го прават тоа пристојно и не зборуваат многу за тоа (освен кога ќе избувне некој скандал), но го прават со голем ентузијазам. Сепак, постои разлика од шпионажа до шпионажа, анализира српски Данас.

Видот на шпионажа што ги вознемирува државите е оној што има за цел сериозно да ја поткопа националната безбедност и потенцијално да открие намера за заземање територија.

Украина ја обвини Унгарија токму за таква активност на 9 мај, што предизвика низа меѓусебни обвинувања и дипломатски тензии, вклучително и снимки објавени од двете страни на кои се гледаат големи мажи како ги одведуваат осомничените, истакнува Дорка Такачи, истражувач фокусиран на дезинформации и пропаганда во Централно-источна Европа и Русија, во анализа за CEPA.

Информациите на унгарските шпиони би биле исклучително корисни за Русија

Украина тврди дека открила мрежа од унгарски агенти задолжени за собирање информации за украинската воздушна одбрана, мапирање на цивилната инфраструктура и проценка на јавното расположение во регионот Закарпатија – регион кој често менувал сопственици низ историјата (Унгарија го зеде од Чехословачка во 1938 година на покана на Хитлер, а подоцна беше анексиран од Сталин).

Денес, тоа формално не е дел од официјалната политика на унгарската влада, но нелибералниот и националистички премиер Виктор Орбан не крие посебен интерес за тоа што се случува во таа област, како и во другите делови од поранешните унгарски територии.

Иако во Закарпатскиот регион живеат само околу 150.000 Унгарци, што е малку повеќе од 10 проценти од вкупното население, ова е сосема доволно за националистите од „крвта и почвата“ да го сметаат регионот за „нивен“.

Со овој танц на шпионите на Орбан во Украина разузнавачката служба на Унгарија се обидуваше да собере информации на западната граница на Украина што би биле исклучително корисни за руска агресивна војна.

Руските воени радари не можат да ги следат системите за воздушна одбрана над Карпатите, но би сакале, а Унгарија е многу поблиску. Украинските единици за воздушна одбрана стационирани во таа област соборија бројни ракети што прелетаа над овој воздушен простор.

Според снимките од екранот прикажани во официјално украинско видео, агентите од Будимпешта имале задача да собираат информации за тоа дали локалното население ќе се спротивстави на пристигнувањето на унгарските „мировни сили“, како и да мапираат и документираат клучна и цивилна инфраструктура.

Сомнежите беа дополнително поттикнати од протечената аудио снимка од мај, на која се слуша како министерот за одбрана на Унгарија, Криштоф Салај-Бобровнички, за време на приватен разговор во 2023 година вели дека владата го менува претходниот „менталитет на мир“ и ги подготвува вооружените сили за борбена готовност.

Унгарија отпушти многу високо обучени офицери обучени од НАТО во текот на изминатите неколку години.

Унгарско-украинските односи се напнати речиси една деценија. Во 2017 година, Украина донесе закон за образование, а потоа и за јазици со кој се ограничува употребата на малцинските јазици (иако тие не беа имплементирани и беа изменети во 2023 година поради притисок од ЕУ).

Администрацијата на Орбан одговори со блокирање на чекорите на земјата кон интеграција во НАТО и ЕУ. Во меѓувреме, тој ги фали и охрабрува врските со режимот на Владимир Путин врз основа на продлабочување на деловните и идеолошките односи со Русија.

И покрај напорите на Западот да го изолира руското раководство од 2022 година, унгарските министри редовно ги посетуваат своите руски колеги, додека самиот Виктор Орбан се сретна со Владимир Путин минатото лето непосредно пред самитот на НАТО и жестоко ги критикуваше НАТО и Западот.

Владата на Орбан упорно се спротивставува на западната помош за Украина, користејќи вето и процедурални блокади за да ги попречи односите на Украина со ЕУ и НАТО и да ги ублажи санкциите против Русија, која ги задоволува поголемиот дел од енергетските потреби на Унгарија.

Украина не е единствената соседна земја врз која Унгарија се обидува да влијае. Во Романија, Орбан го поддржа националистичкиот кандидат Ѓорѓе Симион, познат по својата огнена реторика.

Флаерите дистрибуирани во романските области со унгарско население ги прикажуваа Симеон и Орбан еден до друг.

Интервенцијата дојде како изненадување, особено затоа што Симион претходно учествуваше во националистички демонстрации на унгарските воени гробишта, кои се чини дека завршија со политичко фијаско – изборната мапа покажува дека повеќе од 90 проценти од унгарските гласачи во Романија гласале за умерениот претседателски кандидат, Никушор Дан.

Која е целта на Орбан?

Главната краткорочна цел е задржување на власта, а тоа значи цврсто фокусирање на харизматичниот нов лидер на опозицијата, Петр Маѓар, и неговата партија Тиса, која води на анкетите, првата партија што го сторила тоа по неколку години.

Орбан посочи дека Тиса е некако вмешана во украинскиот шпионски скандал.

Долгорочната цел на многу унгарски националисти е да го доведат во прашање и поткопаат Тријанонскиот договор од 1920 година, со кој значително се намали нејзината територија во корист на соседите на Унгарија – Чехословачка, Југославија, Романија и Австрија.

Меѓувоената држава во основа беше реваншистичка и спроведуваше обемни непријателски разузнавачки операции против своите соседи (чехословачката воена разузнавачка служба уапси повеќе од 250 унгарски агенти, вклучувајќи и воени офицери од 1936 до 1938 година, според Франтишек Моравац, висок чешки офицер).

Наследникот на Унгарија по 1989 година, иако помалку отворено непријателски настроен, се поигруваше со ова прашање одново и одново, на пример нудејќи пасоши на дури три милиони луѓе со унгарски врски, но кои живеат надвор од земјата, и пишувајќи „одговорност“ за јазичната дијаспора во својот устав.

Владата на Орбан сега има сериозно затегнати односи со своите два најголеми соседи, Украина и Романија. Ова тешко се вклопува во нејзиниот слоган за промовирање на мирот и интересите на унгарскиот народ, како дома, така и во странство. За жал, има малку знаци на подобрување во скоро време.