Skip to content
Претседателот на САД, Доналд Трамп, размислува за можноста да се изземат одредени автомобили и делови за автомобили од царините како дел од својата трговска политика, која има за цел да ги мотивира производителите на автомобили да ги зголемат своите производни капацитети во САД. Оваа изјава беше дадена на конференција за медиуми на 14 април 2025 година во Белата Куќа. Според Трамп, ова изземање ќе им даде повеќе време на автомобилските компании да ги пренасочат своите производствени ланци од други земји, како што се Канада и Мексико, кон САД, со цел да произведуваат повеќе делови и автомобили на домашен терен.
Трамп воведе царини од 25% на увозот на автомобили и делови за автомобили од странство, што започна да се применува на 3-ти април за возила, додека за делови и компоненти тие стапуваат на важност на 3-ти мај 2025 година. Сепак, за одредени земји како Канада и Мексико, постојат исклучоци според условите на Северноамериканската спогодба за трговија (УСМЦА), која е договорена помеѓу САД, Канада и Мексико. Според овој договор, за производите што учествуваат во доволен обем во создавањето дополнителна вредност во овие земји, може да се избегнат царините.
Првичната намена на овие царини беше да се поттикне производството на автомобили во САД и да се зголеми вработеноста во оваа индустрија. Сепак, многу производители на автомобили, особено американските гиганти како Форд, Џенерал Моторс и Стелантис, побараа изземање од овие царини, затоа што во нивната производствена мрежа се вклучени и делови и компоненти произведени во други земји, а и поголемите трошоци би довеле до зголемување на цените на нивните возила.
Крајната цел на Трамп
Трамп во својата изјава спомена дека размислува за помош на производителите на автомобили, кои денес произведуваат делови во Канада, Мексико и други земји, а неговата цел е тие да започнат да ги произведуваат овие делови на територијата на САД. Трамп исто така нагласи дека автомобилските компании ќе имаат потреба од одредено време за да се приспособат на новите услови и да го зголемат производството на домашен терен.
Според економистите, ваквите потези ќе им помогнат на автомобилските компании да избегнат зголемените трошоци кои ќе произлезат од увозните царини, но истовремено би можеле да создадат притисок врз глобалната економија и глобалната трговија.
И покрај неизвесноста околу тоа кога и во какви услови ќе следат евентуалните олеснувања, вредноста на акциите на автомобилските компании забележа пораст. На пример, акциите на Фолксваген пораснаа за 2,34%, на Џенерал Моторс за 1,34%, додека акциите на Форд забележаа раст од 2,5%. Ова укажува на тоа дека пазарот има позитивни очекувања во однос на оваа трговска политика, но исто така се поставува прашањето какви ќе бидат долгорочните ефекти, особено ако компаниите не успеат брзо да се прилагодат.
Притисок врз производителите
Ситуацијата со царините веќе доведе до нарушување на снабдувањето со делови за автомобилите. Стелантис, на пример, отпушти 1.000 работници во САД поради недостиг на делови за монтажа на возилата. Фолксваген, пак, најави дека ќе ги зголеми цените на своите возила што се произведуваат во Мексико, за да ги покрие трошоците од царините, и ова ќе ги погоди американските купувачи. За многу компании, ваквите царини создаваат економски притисок и ги принудуваат да се прилагодат на новите услови, што може да предизвика некои сериозни нарушувања на пазарот.
Во меѓувреме, Трамповите трговски политики имаат и пошироки последици на глобалната економија. На пример, Трамп води трговски конфликт со Кина, која е значаен пазар за луксузни производи, како што се скапи чанти и часовници. Царините на луксузни производи сега достигнуваат 145% за кинескиот увоз во САД, додека Кина ги зголеми своите тарифи на американскиот увоз на 125%. Поради тоа, индустријата за луксузни производи, која има големо влијание на глобалниот пазар, се наоѓа под притисок.
Секторот на луксузни стоки, кој доживеа огромен раст за време на пандемијата кога потрошувачите трошеа повеќе пари на скапи предмети, сега има големи проблеми. Поради зголемените тарифи и економската неизвесност, пазарот за луксузни производи се очекува да се намали за 2% во оваа година, според новите прогнози. Аналитичарите прогнозираат дека опоравувањето на овој сектор ќе биде одложено до 2026 година, а во меѓувреме ќе има големи економски проблеми, посебно ако глобалната економска криза продолжи.
Трамповите трговски политики се дел од неговиот поширок економски пристап за заштита на домашните индустрии и зголемување на производството во САД. Сепак, овие политики носат со себе големи економски ризици, како што се зголемени цени за потрошувачите и нарушување на глобалната трговија. Се чини дека автомобилските компании и индустријата за луксузни стоки ќе мора да се прилагодат на овие нови реалности, но ќе биде интересно да се види како ќе се развиваат на долг рок.
