Витали Кличко, поранешниот боксер во тешка категорија, кој сега е градоначалник на Киев, минатиот месец се осмели да влезе во опасна политичка територија: тој суптилно сугерираше во едно интервју дека Украина можеби ќе треба да отстапи територија за да ја заврши својата битка против Русија.
По поплавата од лути коментари на интернет, тој ги повлече своите коментари, велејќи на Фејсбук дека „територијалните отстапки се спротивни на нашите национални интереси и дека мора да се бориме против нивното спроведување до крај“.
Американскиот претседател Доналд Трамп и неговите преговарачи веруваат дека единствениот пат за завршување на руската војна во Украина е Киев да признае во некоја форма дека не ја враќа украинската земја што војниците на Москва ја зедоа по инвазијата.
Но, епизодата со Кличко – заедно со анкетите на јавното мислење кои ги објави Ројтерс – покажува дека, по повеќе од три години од почетокот на војната, повеќето Украинци не се подготвени да отстапат територија на Русија во замена за договор за прекин на огнот.
Состојбата на јавното мислење помага да се објасни зошто украинскиот претседател Володимир Зеленски, за кого се очекува да се кандидира за реизбор, се спротивстави на притисокот на Трамп да отстапи територија во преговорите за прекин на огнот.
Анкета од „Градус рисрч“, ексклузивно споделена со Ројтерс, покажа дека речиси три четвртини од населението не ги гледаат територијалните отстапки како начин за завршување на војната.
„Повеќето испитаници веруваат дека главната цел на Русија во војната… е да воспостави целосна контрола врз нашата земја“, рече Градус во истражувачка белешка. „Украинските територијални отстапки не се перцепираат како компромис или гаранција за мир – напротив, тие можат само да го зајакнат агресорот“.
Русија негираше дека бара контрола врз Украина, но нејзините сили се упатија директно кон Киев во нивната целосна инвазија на Украина во 2022 година пред украинските трупи да ги потиснат од главниот град на нивните сегашни позиции на југ и исток.
Украинската анкета спроведена оваа недела покажа дека 40% од испитаниците веруваат дека дури и во случај на отстапки, мирот би бил само привремен и неодржлив. Други 31% сметаа дека отстапките воопшто нема да доведат до мир, рече Градус.
Русија сега де факто контролира околу 20% од украинската територија, вклучувајќи го и Кримскиот полуостров што го зазеде и еднострано го анектираше во 2014 година, како и големи делови од четири други региони во источна и југоисточна Украина.
Според американските преговарачи, многу од европските сојузници на Украина, како и некои Украинци, кога зборуваат приватно, велат дека Украина ќе мора да признае губење на територија за да се стави крај на војната.
Украинците се исцрпени и се соочуваат со поголем и посилен непријател. Нивните обиди да ја потиснат Русија на бојното поле не успеаја уште од првата година од војната, а нивните западни партнери не им дадоа доволно воена помош за да постигнат убедлива победа.
Зеленски призна дека Украина не може да ги врати своите територии со воена сила, но забележува дека формалното отстапување на земјиште би било спротивно на уставот на земјата.
Опозицијата кон откажувањето од територија омекна како што војната продолжуваше. Податоците од Меѓународниот институт за социологија во Киев (KIIS) покажаа дека во март околу 39% поддржувале територијални отстапки, во споредба со само 10% во мај 2022 година.
Сепак, исто така, откри дека во март 50% од Украинците ја отфрлиле идејата за откажување од која било територија на Русија, во споредба со 51% во декември.
Податоците од друг анкетар – Центарот Разумков – од анкета од февруари до март покажаа дека речиси 82% од испитаниците биле против какво било формално признавање на окупираните територии.
„Дефиницијата за територијални отстапки што повеќе од половина од населението би можело да ја прифати со тешко срце е де факто признавање на окупацијата без де јуре признавање“, рече Антон Хрушецки од KIIS, додавајќи дека земјата ќе мора да добие безбедносни гаранции во замена.
Освен краткотрајната интервенција на Кличко, ниедна истакната личност во украинската политика или јавниот живот не се обидува да промовира национален разговор за потребата од признавање на загубата на територија.
Евхен Махда, политички аналитичар во Киев, рече дека е потребен дијалог меѓу раководството на земјата и општеството за откажување од територија за да се обезбеди широко прифаќање на потенцијален договор.
„За жал, мора да бидеме реални“, рече Махда, за условите на договорот за завршување на војната, истовремено забележувајќи дека многу Украинци сè уште ги сметаат дискусиите за компромис за територијата како предавство.