Група од дванаесет сојузни држави во САД, вклучувајќи и држави управувани од демократи и републиканци, поднесоа тужба против администрацијата на претседателот Доналд Трамп, обвинувајќи ја за незаконско и произволно воведување на царини кои предизвикале економски и уставни последици.
Тужбата е поднесена пред Судот за меѓународна трговија во Њујорк, каде што се наведува дека актуелната трговска политика на САД се темели на личната проценка и одлуки на претседателот, наместо на правно утврдените процедури и овластувања дадени од Конгресот.
„Со самоволно преземање на овластувањето да воведува високи и често менливи царини врз било која стока, претседателот не само што предизвикува хаос во американската економија, туку и го подрива уставниот поредок“, се наведува во тужбата.
Конгресот, а не претседателот, има овластување за царини
Тужителите потсетуваат дека според Уставот на САД, исклучиво Конгресот има надлежност да воведува и регулира даноци, тарифи и други трговски давачки. Со воведувањето на широк опсег на царини без претходна законска одлука, како што направил Трамп, се преминува таа уставна линија, тврдат тие.
Тарифите предизвикаа турбуленции и одмазднички мерки
Трамп од почетокот на својот мандат воведе агресивна протекционистичка политика, воведувајќи царини на широк спектар на увезена стока. Најконтроверзна беше одлуката од почетокот на април, кога беше најавено дека САД ќе применат општа тарифа од минимум 10% на сите увози, а за некои трговски партнери, особено Кина, тарифите достигнаа и до 145%.
Кина возврати со свои одмазднички царини, достигнувајќи до 125% за некои американски производи, што дополнително ја влоши ситуацијата на глобалниот пазар. Иако дел од царините беа суспендирани на 90 дена заради трговски преговори, најголем дел од специјалните тарифи останаа во сила.
Политичка и економска штета
Сојузните држави што ја поднесоа тужбата се: Орегон, Колорадо, Конектикат, Делавер, Илиноис, Мејн, Минесота, Њу Мексико, Њујорк и Вермонт – сите со демократски гувернери – како и Аризона и Невада, кои се под раководство на републиканци. Тие бараат судот да ги поништи воведените тарифи и да ја утврди границата на претседателската надлежност во трговската политика.
„Претседателот не може самостојно и без контрола да наметнува тарифи, особено не на начин што предизвикува економска нестабилност и **го занемарува уставниот баланс на моќта“, изјавија тужителите.
Минатата недела и Калифорнија поднесе посебна тужба против тарифните мерки на Трамп пред федералниот суд.
ММФ: Царинската политика на САД носи глобални ризици
Според последните анализи на Меѓународниот монетарен фонд (ММФ), ваквата агресивна царинска политика и одговорите на другите држави предизвикуваат раст на глобалниот јавен долг, нарушувања во трговијата и потенцијални рецесии во повеќе економии.
Дури и самите САД веќе чувствуваат последици, со поскапување на увозот, намалена конкуренција, и несигурност за инвеститорите. Берзите остануваат нестабилни, а американските компании кои се потпираат на извоз и снабдувачки синџири од странство се под постојан притисок.