Војници на НАТО на границата со Русија: „Подготвени сме да се браниме“

Додека врне влажен арктички дожд над боровите шуми во Ровајерви — најсеверниот воен полигон во Финска — шведски и фински војници внимателно следат како шведските самоодни хаубици „Арчер“ испукуваат гранати кон цели расфрлани по бескрајните простори на Лапонија. Само 70 километри ги делат од руската граница.

На истата вежба, британски војници лансираат ракети од ракетните системи М270 на растојание од над 26 километри, додека беспилотни летала го мапираат теренот од воздух. Во близина, во Соданкила, британски хеликоптери „Апачи“ испукуваат ракети „Хелфаер“ – сето тоа како дел од заедничката НАТО-вежба „Northern Strike 125“.

Иако вежбата се одвива речиси на пешачко растојание од Русија, војниците од трите НАТО-членки – Финска, Шведска и Обединетото Кралство – велат дека руската закана не е нешто за што постојано размислуваат.

„Не можеш да мислиш на тоа секој ден“, вели еден шведски војник. „Вежбите се дизајнирани имајќи ја Русија предвид, но фокусот е на координацијата и заедничката обука во рамките на Алијансата“, истакнува полковник Кимо Руотсалаинен од финската бригада Каинуу, која ја води вежбата. „Секој знае колку е важна обуката со сојузничките сили и резервистите.“

Финска и Шведска во НАТО

Финска, која со векови има напната историја со Русија, се приклучи на НАТО нешто повеќе од една година по руската инвазија врз Украина. Шведска влезе една година подоцна. Со приклучувањето на Финска, копнената граница на НАТО со Русија речиси се удвои, а Москва веднаш најави одговор – зајакнување на армијата и изградба на нови бази долж границата, особено во близина на Финска и Естонија.

Иако НАТО е во состојба на зголемена готовност на североисточната граница, командантите очекуваат дека руските трупи, кои сега се распоредени во Украина, на крајот ќе се вратат во граничните бази – особено по евентуално примирје меѓу Москва и Киев.

„Финците се навикнати да живеат со Русија како сосед. За нив, заканата е реална, за разлика од нас кои тренираме во Велика Британија“, вели бригадниот генерал Ник Инглиш, командант на британската 1-ва воздушно-десантна бригада што учествува во вежбата.

Слично размислува и 19-годишниот британски војник Алфи Џајлс, кој работи на одржување на хеликоптерите „Апачи“: „Сите знаеме зошто сме тука, но пред сè, тука сме да тренираме со НАТО-сојузниците.“

Нова руска реалност

Западни аналитичари предупредуваат дека Русија што ќе излезе од војната во Украина нема да биде иста. Кремљ планира да го зголеми бројот на активни војници на 1,5 милиони, со што Русија ќе стане втора најголема армија во светот – засилена со борбено искуство, беспилотни летала и хиперсонично оружје од следна генерација, нешто што НАТО сè уште го нема во арсеналот.

Естонската разузнавачка служба минатата година предупреди дека до средината на 2030-тите, НАТО би можел да се соочи со „масовна армија од советски тип“ – технолошки послаба, но бројна и моќна.

Данското воено разузнавање дури предупреди дека, доколку САД ја намалат поддршката за НАТО, Русија би можела да започне „голема војна“ против Алијансата во следните пет години.

Поширок бран на воени активности

Вежбите како „Northern Strike 125“ се дел од поширока серија воени активности долж источниот фронт на НАТО – од северна Финска, преку балтичките држави и Полска, па сè до југоисточна Европа.

„Од небото над Полска до северна Финска, Велика Британија стои рамо до рамо со сојузниците за да ја демонстрира својата подготвеност да го брани источното крило на НАТО“, изјави британскиот министер за вооружени сили Лук Полард.

Британскиот мајор Џо Вулдриџ најави дека ова е само почеток: „Ова не е крај. Очекувајте уште – овде и во балтичките земји.“