Време е да престанеме да го поместуваме стрелките на часовникот

Во Европската унија, времето не е само економско прашање – тоа е и политичко. И додека се приближува неделата кога часовниците ќе бидат поместени еден час напред, многумина граѓани бараат да се стави крај на оваа пракса.

Истражувањата покажуваат дека поместувањето на часовникот два пати годишно, во пролет и есен, негативно влијае на економијата и здравјето на луѓето, што резултира со се поголеми повици да се укине оваа пракса во Европа, но и пошироко.

Во 2018 година, Европската унија предложи укинување на оваа практика, откако речиси четири милиони луѓе во земјите членки на Унијата, вклучувајќи ја и Велика Британија пред да ја напушти, го поддржаа овој предлог на јавната расправа.

Парламентот на Европската унија ја поддржа реформата следната година, но оттогаш нејзината иднина е неизвесна, бидејќи наиде на отпор од некои земји членки.

Според процедурите на Унијата за усвојување закони, Европската комисија ја подготвува предлогот, по што парламентот и земјите членки мора да гласаат одвоено, пред да се постигне договор за финалната верзија на законот.

Полска ја враќа темата на дневен ред

Полска, која претседава со Европската унија до јули, изјави дека е време ова прашање повторно да се стави на дневен ред на земјите членки.

Заговорниците на реформата, меѓу кои и некои пратеници, се повикуваат на студии кои докажуваат дека поместувањето на часовникот има штетно влијание на здравјето.

„Постојат огромни докази кои упатуваат на тоа дека поместувањето на часовникот два пати годишно е лошо за здравјето на луѓето, за животните, за сообраќајот, а придобивките се минимални“, изјави ирскиот пратеник Шон Кели.

„Затоа мислам дека дојде време да кажеме збогум на оваа практика“, додаде Кели, еден од најгласните поддржувачи на укинување на поместувањето на часовникот.

Практиката на поместување на часовникот

Практиката на поместување на часовникот беше воведена во Германија за време на Првиот светски војна и потоа се прошири низ Европа. По Втората светска војна беше повторно воведена, а потоа оставена по страна се до нафтената криза во 1970-те, кога беше повторно воведена за заштеда на енергија.

Критичарите сметаат дека оваа реформа е губење време, особено во контекст на поголемите предизвици со кои се соочува Европската унија, како што се руската инвазија на Украина и потенцијалните трговски војни со Вашингтон.

Европската комисија останува оптимистичка и изјави дека не се откажува од реформата. „Веруваме дека може да се постигне усогласено решение и го охрабруваме почетокот на нови дискусии под актуелното претседателство“, изјави портпаролката на Комисијата, Ана-Каиса Итконен.

САД и други земји размислуваат за слични реформи

Доналд Трамп, по неговото повторно избирање за претседател на САД, изјави дека сака да ја укине летната временска разлика како „непрактична“ и „многу скапа“, иако потоа го ублажил својот став. Технолошкиот милијардер и сојузник на Трамп, Илон Маск, исто така, се приклучи на дебатата и оваа недела ги праша своите следбеници дали би претпочитале да останат на летно време или да се премине на стандардно време. Водечиот дел од 1,3 милиони гласачи се изјасниле дека би сакале да останат на летното време постојано.

Ако Европската унија и САД го укинат актуелниот систем, тие нема да бидат единствените. Азербејџан, Иран, Русија, Сирија, Турција и Уругвај веќе го укинаа поместувањето на часовникот. Меѓутоа, некои земји се жалеа. Египет го укина поместувањето на часовникот во 2014 година, но го врати девет години подоцна за заштеда на енергија.

Поборниците за реформата во Европската унија можеби ќе треба да почекаат уште некое време. Висок литвански функционер изјави дека земјата нема да го троши времето и ќе го постави ова прашање како приоритет кога ќе ја преземе претседателската функција на Советот на Европската унија во 2027 година.