Skip to content
Украинскиот претседател, Володимир Зеленски, понуди план за дејствување за завршување на војната, обидувајќи се истовремено да ја увери администрацијата на Доналд Трамп дека неговата влада е посветена на мирот.
„Нашата средба во Вашингтон, во Белата куќа во петок, не помина како што требаше“, напиша Зеленски на социјалната мрежа X.
„Жалосно е што се случи тоа. Време е да ги исправиме работите“.
Тој се осврна на бурната средба во Белата куќа минатата недела, кога претседателот Трамп го критикуваше Зеленски и го нарече незаслужен. Трамп потоа објави дека ја суспендира целокупната американска воена помош за Украина.
Зеленски изјави дека е подготвен да ослободи руски воени заробеници, да ги прекине нападите со дронови и ракети долг дострел на цели во Русија и веднаш да прогласи примирје на морето – чекори кои според него би помогнале да се отвори патот кон мир.
Меѓутоа, додаде тој, ова би било возможно „само ако и Русија го стори истото“.
Неговиот предлог јасно има за цел да ја префрли одговорноста за завршување на војната на Москва, која пред три години започна инвазија. Белата куќа претходно тврдеше дека Зеленски е главната пречка за мир.
Во својата објава, украинскиот претседател ја пофали американската поддршка, посебно истакнувајќи го „моментот кога се случија промените, кога претседателот Трамп и испорача ракети ‘џавелин’ на Украина“.
„Благодарни сме за тоа“, напиша тој.
„Украина е подготвена да седне на преговарачката маса што е можно поскоро за да се приближи постигнувањето на траен мир. Мојот тим и јас сме подготвени да работиме под силно лидерство на претседателот Трамп за да постигнеме долгорочен мир“.
Кремљ молчи, но Путин не покажува подготвеност за отстапки
За сега немало официјален одговор од Кремљ на предлогот на Зеленски. И покрај жестоките борби, претседателот Владимир Путин претходно покажал подготвеност за парцијални договори со Украина. Двете земји спроведоа бројни размени на воени заробеници, а во август минатата година требаше да учествуваат во преговори во Катар за прекин на нападите врз енергетската инфраструктура. Меѓутоа, Москва се повлекла од разговорите откако украинските сили извршиле напад во руската Курска област.
Во последните недели, сепак, Путин не покажал никаква намера да го намали интензитетот на војната без значајни отстапки од Западот и Украина – како што се гаранции дека Киев никогаш нема да стане членка на НАТО, намалување на военото присуство на Алијансата во Европа, ограничување на украинската војска и овозможување на Русија да има политички влијание во Украина.
„Нема докази дека Русија би била подготвена да прифати договор, а камоли каков би бил тој договор“, изјави Мелколм Чалмерс, заменик директор на Кралскиот институт за одбрамбени студии во Лондон. Тој додаде дека одлуката на САД да ја суспендираат воената помош само ќе го охрабри Путин да бара уште повеќе – вклучувајќи демилитаризација и неутралност на Украина.
Зеленски балансира
Свесен за желбата на Трамп да постигне брз договор, Зеленски во својата изјава нагласи дека Украина е „подготвена да работи брзо на завршување на војната“, пренесува „Њујорк Тајмс“.
Истовремено, тој предложи постепен процес, сличен на оној што претходно го предложи Франција, а кој може да започне веднаш.
„Подготвени сме да работиме брзо на завршување на војната, а првите чекори може да бидат ослободување на заробениците и примирје во воздухот – забрана за користење ракети, дронови долг дострел и бомби на енергетската и друга цивилна инфраструктура – како и моментално примирје на морето, ако Русија го стори истото“, напиша тој. „Потоа сакаме да напредуваме брзо низ сите следни фази и со САД да постигнеме силен конечен договор“.
Киев во шок по суспензијата на американската помош
Неговата изјава доаѓа во момент кога лидерите во Киев ги анализираат политичките и воени последици од одлуката на Трамповата администрација да ја суспендира помошта, додека воените официјални лица проценуваат колку долго ќе траат украинските залихи пред да се појават сериозни празнини на фронтот.
Во украинскиот парламент во вторник беше одржана итна средба за да се проценат ефектите на последниот притисок од Вашингтон. Во меѓувреме, војниците на првите линии на фронтот се разбудија со вест дека исцрпувачката војна може да стане уште потешка и по жестока.
Иако Зеленски не ја коментираше директно суспензијата на помошта, тој свика итна средба со највисоките цивилни и воени лидери за да разговараат за „специјални прашања на националната отпорност“.
Во Киев, многумина изразија чувство на издаја по одлуката на Америка. Украинците ги споделуваа старите говори на американските претседатели кои ветувале дека ќе стојат покрај нивната земја, вклучувајќи и гаранциите од администрацијата на Клинтон откако Украина се откажа од нуклеарното оружје.
Европа ги забрзува плановите за сопствена одбрана
Европските лидери, кои ќе се состанат во четврток во Брисел за да разговараат за поддршката за Киев и засилувањето на своите воени капацитети, брзо припритнаа во помош на Украина.
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, изјави: „Ова е момент за Европа и мора да му одговориме“.
Говорејќи во Брисел, таа предложи нов програм кој ќе им овозможи на земјите-членки на Европската унија кредити во вредност од 150 милијарди евра за инвестиции во одбрана.
