Претставникот на американскиот претседател Доналд Трамп за конфликтот во Украина се сретна со претседателот Володимир Зеленски во Киев во четвртокот, но немаше информации дали нивните разговори помогнале да се смири невидениот воен јаз меѓу некогашните цврсти сојузници.
Зеленски претходно имаше посмирен тон откако го обвини Трамп дека повторува руска дезинформација како одговор на обвинувањето на американскиот претседател дека Украина ја започнала тригодишната војна со Русија. Трамп продолжи да го нарекува Зеленски „диктатор“ кој треба да дејствува брзо или да ја изгуби Украина.
Трамп, кој е на функција само еден месец, се залага за брз договор за ставање крај на војната и ги вознемири европските сојузници на Вашингтон оставајќи ги нив и Украина надвор од првичните разговори со Русија.
Неговиот потпретседател, Џеј-Ди Венс, во четвртокот рече дека верува оти крајот на конфликтот е близу и дека нема запирање на војната без разговор со Русија.
Претставникот на Трамп за Украина и Русија, Кит Келог, при пристигнувањето во Киев во средата рече дека е таму да слуша.
Двајцата мажи се ракуваа и се тапкаа по грбот додека се сретнаа во четвртокот. Зеленски се насмевна и рече: „Добро ми е што те видов, како си? … благодарам што дојдовте“.
За исходот од разговорите нема веднаш информации од ниту една страна.
Трамп се стреми да ги обнови врските со Русија, а исто така да инвестира во украинските ресурси на минерали клучни за енергетската транзиција. Украина го отфрли првичниот план на САД бидејќи не вклучуваше безбедносни гаранции.
Советникот за национална безбедност на Белата куќа, Мајк Волц, во четвртокот изјави дека Украина треба да ги заузда критиките кон САД и да се согласи со договорот за минерали.
„Треба да го смират тонот и внимателно да погледнат и да го потпишат тој договор“, изјави тој за Фокс њуз.
Европските лидери одговорија на очигледниот пресврт на Трамп кон Украина со ветување дека ќе ги зголемат трошоците за одбраната, а некои размислуваат за создавање европски мировни сили поддржани од САД за земјата. Кремљ вели дека планот е главна причина за загриженост, но Зеленски и НАТО го поздравија.
„Од витално значење е… Русија никогаш повеќе нема да се обиде да заземе уште еден квадратен километар од украинската земја“, рече генералниот секретар на НАТО Марк Руте, додавајќи дека тоа ќе повлече силни безбедносни гаранции.
„Иако има уште многу што треба да се одлучи, нема сомнение дека Европа има витална улога во обезбедувањето мир во Украина“, им рече тој на новинарите во Братислава.
Зеленски им рече на Украинците во средата вечерта дека е клучно неговиот состанок со Келог и соработката со Вашингтон воопшто да бидат „конструктивни“.
„Ние стоиме цврсто на свои нозе. Сметам на единството на Украина, нашата храброст… на единството на Европа и на прагматизмот на Америка“, рече Зеленски во видео обраќањето.
„Затоа што на Америка ѝ треба успех исто како и нас“, додаде тој.
Во центарот на обвинувањата на Трамп дека Зеленски е диктатор е тоа што Украина не одржа избори поради воената состојба, која ја прогласи кога Русија ја започна својата инвазија на 24 февруари 2022 година.
Воениот закон, кој на властите им дава итни овластувања за воените напори, забранува одржување избори. Зеленски ја освои функцијата во 2019 година и неговиот мандат нормално требаше да заврши минатиот мај
Коментарите на Трамп поттикнаа некои, иако не сите, претставници на украинската опозиција да се соберат околу Зеленски.
Поранешната премиерка Јулија Тимошенко рече дека Зеленски е легитимен лидер на Украина додека некој друг не биде избран и дека е „невозможно и неморално“ да се одржат избори за време на војната, бидејќи војската нема да може да учествува.
„Само Украинците имаат право да одлучат кога и под кои услови треба да ја сменат својата влада. Денес нема такви услови!“ напиша таа на Фејсбук.
Валериј Залужњи, поранешниот началник на армијата, кој е амбасадор на Украина во Лондон и чија популарност го прави можен претседателски кандидат, рече дека победата во војната со Русија за да се зачува Украина, а не изборите, е приоритет.
Најистакнатата опозициска фигура која не го возврати последниот изборен повик на Трамп е Петро Порошенко, поранешниот претседател чии односи со Зеленски се жестоки.
Порошенко претходно се спротивстави на повиците за воени избори во име на националното единство, но овој пат молчеше откако владата воведе санкции против него минатата недела, нешто што тој рече дека е удар за единството.
Ирина Херашченко, пратеник од партијата на Порошенко, повикува на влада на национално единство и го повика Зеленски да престане со, како што ја нарече, „политичката репресија врз оние што не ги сака“.
Серхи Притула, кој води голема добротворна организација за поддршка на украинската армија и е уште еден можен кандидат за претседател, ги советуваше Украинците на Х да не ги читаат коментарите на Трамп пред спиење.
„Запомнете дека овде во Украина, само ние – народот на Украина – одредуваме кој е диктатор, а кој не.“