Skip to content
Американскиот претседател Доналд Трамп не ја исклучува можноста да ѝ испорача крстосувачки ракети „Томахавк“ на Украина, оружје кое САД го користеа и во воздушните напади врз Југославија во 1999 година. Прашањето е дали овие ракети би можеле да го променат текот на војната.
Последните недели темата стана централна во Вашингтон, Киев и Москва. Трамп порача дека испораката би била можно решение доколку Русија продолжи да одбива мировни преговори. Украинскиот претседател Володимир Зеленски претходно потврди дека разговарал со Трамп за „Томахавците“, истакнувајќи дека нивната набавка би можела „да придонесе кон мирот“ преку зголемен притисок врз Кремљ.
Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека овие ракети не се „сериозна воена закана“, но предупреди дека нивната испорака би означила нова, опасна фаза на ескалација меѓу Москва и Вашингтон. Портпаролот Дмитриј Песков додаде дека Кремљ е „длабоко загрижен“ поради можноста Украина да добие оружје од таков дострел.
„Томахавк“ – стара, но прецизна ракета
„Томахавк“ е високо прецизен подзвучен крстосувачки проектил со дострел до 1.600 километри, кој може да носи конвенционални или нуклеарни боеви глави. Развиен во 1970-тите, се користи во различни верзии – копнени, воздушни и поморски.
Според украинскиот воен аналитичар Константин Криволап, најголемата предност на оваа ракета е нејзината способност да лета на исклучително ниска височина, следејќи го релјефот на теренот и избегнувајќи радари. „Руски системи како С-400 или ‘Панцир’ тешко можат да ја пресретнат“, вели тој.
Војните искуства покажуваат дека „Томахавците“ биле ефикасни и против цели заштитени со руска противвоздушна одбрана – како во Сирија во 2017 и 2018 година.
Потенцијалот за Украина
Во комбинација со точни разузнавачки податоци, ракетите би можеле да погодат воени цели во длабочината на руската територија, вклучувајќи фабрики за оружје и бази за стратешки бомбардери, како „Енгелс-2“ во Саратовската област, од каде Русија често изведува масовни ракетни напади врз Украина.
Американскиот Институт за проучување на војната (ISW) проценува дека на територијата на Русија постојат меѓу 1.600 и 2.000 можни воени цели што би биле достапни за ова оружје.
Колку ракети би можела да добие Украина?
Експертите предупредуваат дека бројот на ракети што би можела да ги добие Украина би бил ограничен. Цената варира – Јапонија плаќа околу 4,2 милиони долари по ракета, додека Холандија дури 12,5 милиони, во зависност од верзијата и договорот со САД.
„Доколку се земе просечниот обем на американското финансирање за Украина, земјата би можела да добие околу стотина ракети – што е недоволно за стратешко влијание, но доволно за сериозен притисок врз Москва,“ вели воениот аналитичар Олег Катков од порталот Defense Express.
Порака до Кремљ
Според поранешниот американски амбасадор во Украина Џон Херст, испораката на „Томахавк“ ракети би била јасен политички сигнал до Путин дека Вашингтон не е подготвен да толерира одбивање на мировни преговори. „Хистеријата на Кремљ покажува дека ова оружје може да влијае на неговата стратегија,“ изјави Херст за Deutsche Welle.
Иако овие ракети веројатно нема да го решат конфликтот, нивната можност да погодат клучни цели во внатрешноста на Русија би можела да ја промени рамнотежата на силите и да го забрза дипломатскиот притисок врз Москва.
