Skip to content
Ноќта стана туристичка дестинација сама по себе. Сè поголем број патници веќе не планираат патување околу плажа, град или музеј, туку околу небото. Овој тренд доби свое име – ноктуризам, патување во потрага по темно небо, поларна светлина и тишина без светлосно загадување. Туристичките компании велат дека интересот за ноќни доживувања за 2025 расте нагло: патници плаќаат за „бањање во ѕвезди“, за набљудување соѕвездија, за тури со водичи што бараат Северна светлина длабоко во поларниот мрак, па дури и за зимски крстарења во Норвешка каде што во исто време се следат китови и се чека да се разгори небото. Податоците од индустријата покажуваат дека оваа форма на патување особено експлодира во арктичките региони, а Тромсе во Норвешка е посебно барана станица, со зголемен број летови и скок на резервации за сместување и тури. Туристите го опишуваат ова како „луксуз на темнината“, а агенциите веќе го продаваат како нова категорија искуство, рамноправна со гастро-туризмот или велнес-туризмот.
Причината зошто ловот по Северната светлина токму оваа зима изгледа како глобална опсесија не е само романтика, туку физика. Научниците очекуваат дека во текот на зимата 2025/2026, поларната светлина ќе биде најинтензивна и најчеста во повеќе од една деценија, бидејќи Сонцето влегува во врв на својот тековен соларен циклус. Кога соларната активност е засилена, поларната светлина станува посилна, почесто видлива и се пробива далеку јужно од вообичаениот арктички појас. Тоа значи дека спектаклот што традиционално се врзува за поларниот круг сè почесто се гледа и над региони што порано се сметаа за „премногу јужни“, вклучувајќи делови од Обединетото Кралство и континентална Европа. Експертите предупредуваат дека токму овој соларен максимум, наречен Соларен циклус 25, би можел да ја донесе Северната светлина до милиони луѓе кои никогаш не патувале до Арктикот.
Ако целта е патување специјално за Северната светлина, класичните дестинации остануваат на самиот север. Исланд нуди најголеми шанси од септември до април, кога ноќите се долги и чисти. Северна Норвешка, особено околу Тромсе, влегува во период со речиси непрекината темнина во средината на зимата, што создава идеални услови да се гледа поларната светлина речиси секоја ноќ кога нема облаци. Финска Лапонија, околу Рованиеми, бележи чести појави на аурора од август до април, а шведската Лапонија и Гренланд се исто така сметани за „сигурна зона“ од есен до рана пролет. Оваа сезона дури и северот на Шкотска и островите на Обединетото Кралство се наведуваат како реални локации за набљудување, нешто што порано важеше за реткост, но сега станува дел од понудата за ноктуристи во Европа.
Самото патување изгледа поинаку од класичен зимски одмор. Турите започнуваат навечер, а најубавите моменти често се по полноќ, кога групите се одвезуваат далеку од градските светла и чекаат на места каде што единствен звук е снегот што крцка под чизми. Водичите не продаваат само поглед, туку и пристап: тие знаат каде е најчистото небо онаа вечер и ги пресретнуваат прозорците од неколку минути кога небото преминува од темно сино во зелено, виолетово, па дури и розово. Туристите велат дека најсилниот момент не е фотографијата, туку чувството дека небото се движи над нив како жива завеса. Поради масовниот интерес, авиокомпании отвораат нови рути кон Арктикот, а дури и круизните линии бележат пораст на патувања на север за да понудат „гарантирана ноќ со аурора“ во пакет.
За патник од нашите простори ова значи нешто многу конкретно. Ако некогаш постоело време да се планира викенд само за Северната светлина, тоа е сега. Советите од водичите се едноставни: бегајте од светлосно загадување, барајте темно небо и избегнувајте полна месечина, затоа што месечината ја избелува бојата на аурората. Новите камери на телефоните снимаат со висока чувствителност на слаба светлина, што значи дека не е неопходно скап професионален апарат за да се фати зелениот лак над хоризонтот. Оваа технолошка достапност, заедно со силната сончева активност, е причината зошто ноктуризмот во 2025 година се претставува како нешто повеќе од тренд: тој се продава како доживување што можеш да го понесеш дома на екранот од телефонот и да кажеш „јас бев таму, среде ноќта, кога небото гореше“.
