25 години од Резолуцијата 1325: порака од Скопје — кога жените водат, мирот трае

Со свечен настан во организација на Министерството за одбрана и UN Women, земјава ја одбележа 25-годишнината од усвојувањето на Резолуцијата 1325 „Жени, мир и безбедност“. Евроамбасадорот Михалис Рокас порача дека кога жените водат, мирот трае, но и предупреди: глобално насилството врз жени во конфликти расте, а финансирањето на родовата еднаквост останува под потребното ниво.

На настанот се обратија и претседателката Гордана Силјановска-Давкова и министерот за одбрана Владо Мисајловски. Силјановска нагласи дека минатата година само 7% од преговарачите во мировни процеси биле жени — показател дека формалната застапеност сè уште е симболична. Мисајловски, пак, истакна дека бројот на припаднички во Армијата расте и дека повеќе од половина од раководните позиции во Министерството за одбрана ги држат жени, додека женски персонал учествува во сите мировни мисии.

Покрај симболиката на јубилејот, состанокот отвори и практични прашања: како националните акциски планови (2013; 2020–2025) да преминат од декларативни цели во буџетирани политики — од обука и регрутација, до учество на жени во преговори и надзор над насилството во конфликти. Европската унија се позиционира како партнер во оваа агенда, но регионалните бројки покажуваат дека без јасни буџети и мерливи индикатори, „жените, мирот и безбедноста“ остануваат повеќе реторика отколку практика.

Денешниот настан е тест и за институциите и за политичката волја: дали ќе видиме формализирани цели за учество на жени во безбедносните структури и миротворните процеси, со транспарентни буџети и рокови — или ќе се задржиме на протоколарни говори без системска промена. Во контекст на растечките глобални тензии, исходот ќе се мери по тоа колку жените реално ќе седнат на масата каде се крои безбедноста.