8 Март: Зошто е важен Меѓународниот ден на жената

Повеќе од еден век луѓето ширум светот го слават Меѓународниот ден на жената 8-ми март.

Време е да се слават достигнувањата на жените и да се сврти вниманието на родовата нееднаквост и дискриминација.

Но, зошто е важен овој празник?
Како започна?

Меѓународниот ден на жената потекнува од работничкото движење, а Обединетите нации го препознаа како настан што се одбележува секоја година.

Семето на неговото создавање беше посеано во 1908 година, кога 15.000 жени маршираа низ Њујорк барајќи пократко работно време, повисоки плати и право на глас.

Една година подоцна, Социјалистичката партија на Америка го прогласи првиот Национален ден на жената.

Идејата да се воспостави меѓународен празник потекнува од една жена по име Клара Цеткин, комунистка и активистка за правата на жените.

Таа го предложи ова во 1910 година на Меѓународната женска конференција во Копенхаген.

На конференцијата присуствуваа 100 жени од 17 земји од светот и тие едногласно го прифатија предлогот.

На меѓународно ниво, Меѓународниот ден на жената првпат беше прославен во 1911 година во Австрија, Данска, Германија и Швајцарија.

Стогодишнината беше одбележана во 2011 година, така што оваа година практично го славиме 112. Меѓународен ден на жената.

Сè беше официјализирано кога Обединетите нации почнаа да го слават овој ден во 1975 година.

Првиот слоган усвоен од Обединетите нации во 1996 година беше „Прославување на минатото, планирање за иднината“.

Меѓународниот ден на жената стана повод да се прослави колку жените постигнале во општеството, политиката и економијата.

Поради политичките корени, на овој ден се организираат штрајкови и протести за да се истакне сè уште присутната нееднаквост.

Клара Цеткин го воспостави Меѓународниот ден на жената во 1910 година.


Првичната идеја на Клара не вклучуваше фиксен датум.

Датумот беше избран по штрајкот организиран за време на Првата светска војна во 1917 година, кога Русинките бараа „леб и мир“ – и по четири дена, царот беше принуден да абдицира, а привремената влада им даде на жените право на глас.

Датумот на штрајкот на жените според јулијанскиот календар, кој тогаш се користел во Русија, бил 23 февруари, недела.

Овој датум бил 8-ми март во Грегоријанскиот календар – и се уште се слави тогаш.

Како се слави Денот на жената?

Демонстрантите во Франција пеат додека маршираат низ центарот на Париз за да го одбележат Меѓународниот ден на жената 2024 година.

Меѓународниот ден на жената е национален празник во многу земји, како што е Русија, каде што продажбата на цвеќиња се удвојува во текот на три или четири дена околу 8-ми март.

Во Кина, на 8 март, многу жени добиваат половина слободен ден од работа, како што препорача Државниот совет.

Во Италија, Меѓународниот ден на жената – Festa della Donna, се слави со подарување на пупки од мимози.

Потеклото на оваа традиција е нејасно, но се смета дека започнала во Рим по Втората светска војна.

Во Америка, месец март е месец на историјата на жените.

Претседателскиот проглас кој се издава секоја година ги слави достигнувањата на Американките.

Зошто луѓето носат виолетова?

Мадагаскар и Непал исто така го прогласија овој ден за официјален празник само за жените
Боите на Меѓународниот ден на жената се виолетова, зелена и бела, се наведува на веб-страницата на Меѓународниот ден на жената.

„Зелената симболизира надеж. Белата ја претставува чистотата, иако е контроверзен концепт.

„Овие бои потекнуваат од Женската социјална и политичка унија во Велика Британија во 1908 година“, се наведува на страницата.

Медал за штрајк со глад доделен во 1909 година
ЕЛИЗАБЕТ КРАУФОРД

Кои се темите на овогодинешниот Ден на жената?

Темата на Меѓународниот ден на жената 2025 година варира во зависност од организацијата.

Обединетите нации (ОН) ја избраа темата: „За СИТЕ жени и девојки: Права. Еднаквост. Зајакнување“, со цел зајакнување на следните генерации како двигатели на трајни промени.

Официјалната веб-страница за Меѓународниот ден на жената ја избра темата #AccelerateAction.

Организацијата ги повикува луѓето ширум светот да ги користат хаштаговите #IWD2025 и #AccelerateAction додека споделуваат позитивни пораки за овој важен празник за да покажат солидарност со жените и девојките.

Зошто ни треба?

Организаторите велат дека денот претставува повик за акција за да се забрза родовата еднаквост.

И дали има уште работа да се направи?

Одговорот е да, покажуваат податоците.

Обединетите нации потврдија зголемување на сексуалното насилство, со 3.688 случаи во 2023 година, што е речиси двојно повеќе од бројот во 2022 година.

Жените и девојчињата сочинуваат 95 отсто од жртвите.

Според УНИЦЕФ, околу 119 милиони девојчиња на училишна возраст не одат на училиште.

Жените добиваат само две третини од правната помош во споредба со мажите, покажува извештајот на Светска банка од 2024 година.

BBC 100 Women 2024 објави дека речиси половина од светското население (3,6 милијарди луѓе) гласало на важни избори таа година, но исто така забележала најбавна стапка на раст на застапеноста на жените во последните 20 години.

Ќе бидат потребни дури 137 години за да се извлечат сите жени и девојчиња од сиромаштија, според извештајот на UN Women Gender Snapshot 2024.

Во 2023 година, 1 од 5 жени на возраст од 20 до 24 години се омажиле пред да наполнат 18 години.

Околу 51.100 жени и девојчиња биле убиени од нивните партнери или други членови на семејството во 2023 година.