Скопје се наоѓа меѓу десетте најзагадени големи градови во светот, според податоците на IQAir. Главниот град постојано беше на врвот на листата по концентрацијата на штетни честички во воздухот, а најалармантни се резултатите од мерната станица во Лисиче.
Но, не само Скопје, туку и други градови како Кочани, Струмица, Тетово и Гостивар се соочуваат со исклучително високи нивоа на отровни честички, дури и неколкукратно над пропишаните граници според Светската здравствена организација (СЗО).
На настан во Скопје, во присуство на владини претставници и странски делегации, беа презентирани резултатите од едногодишното истражување за загадувањето на воздухот во пет поголеми градови во земјата: Куманово, Кавадарци, Гостивар, Струмица и Струга. Истражувањето е спроведено во рамките на научно-истражувачкиот центар „Амбикон“ при Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип, каде што е анализирано загадувањето на воздухот преку примероци од петте општини.
Министерот за животна средина, Изет Меџити, нагласи дека Министерството продолжува со напорите за спроведување на мерки за подобрување на квалитетот на воздухот, со акцент на гасификацијата и соработката со релевантни фактори.
Според Меџити, еден од клучните проекти за намалување на загадувањето е гасификацијата на урбаните центри. Иако проектот неколку пати не успеал, се прават нови обиди, бидејќи има заинтересирани компании кои би го спровеле преку јавно-приватно партнерство.
Постојаниот претставник на УНДП, Армен Григоријан, ја истакна сериозноста на аерозагадувањето и неговото влијание врз здравјето на граѓаните.
Резултатите покажаа дека главните извори на загадување варираат во зависност од градовите. Во Струмица, на пример, основните причини за загадување се согорувањето на биомаса и сообраќајот, додека во Кавадарци, покрај греењето на домаќинствата, минералната прашина е значаен извор на загадување. За решавање на проблемот, градоначалниците предлагаат различни мерки, вклучувајќи изградба на обиколница за Кавадарци и пошумување на Гостивар.
Професорот Дејан Мираковски од Универзитетот „Гоце Делчев“ – Штип истакна дека и земјата има капацитет да ја подобри состојбата на воздухот, слично како што тоа го направија западноевропските метрополи. Како брзи решенија, тој предлага активности како миење на улиците и зголемување на зелените површини.
За Гостивар, најголемото загадување се поврзува со минералната прашина од каменоломите и сообраќајот. Општината планира проширување на зелените површини како дел од стратегијата за намалување на загадувањето.
Овие истражувања и проекти покажуваат дека има конкретни решенија, но дека имплементацијата ќе бара време и ресурси. Важно е сите локални власти и граѓани да работат заедно на остварување на заедничката цел за почист воздух и здрава животна средина.
Согласно податоците на СЗО, загадувањето на воздухот секоја година е одговорно за околу седум милиони смртни случаи, а дури 91% од светското население живее во региони каде загадувањето ги надминува пропишаните здравствени лимити.