Skip to content
Кога велиме „салмонела“, обично мислиме на инфекција со бактеријата салмонела што предизвикува дијареја и болки во стомакот (гастроентеритис). Тоа е најчестата форма на труење со храна од бактерии.
Стручното име за оваа инфекција е „салмонелоза“, за да се разликува од други болести што можат да бидат предизвикани од различни соеви на бактеријата салмонела, како што е тифусна треска.
Труењето со салмонела е вообичаено, но обично не е сериозно. Клучот е внесот на течности и одморот. Ако не се чувствувате подобро по неколку дена, задолжително посетете го вашиот лекар – особено ако имате зголемен ризик од компликации.
Како да се спречи ширењето на салмонелата? Ново истражување препорачува – сок од домати
„Редовно гледаме инфекции со салмонела во службите за итни случаи како резултат на консумирање контаминирана храна, но и за време на повремени поголеми епидемии, како што е најновата со домати и краставици“, вели д-р Арџун Венкатеш, раководител на одделот за итна медицина на Медицинскиот факултет Јеил. „Затоа мерките за јавно здравје се клучни за заштита на луѓето, без разлика дали јадат во ресторани или пазаруваат во продавници“, пишува Eatthis.com, цитирано од danas.rs.
Што се случува ако добиете салмонела?
Инфекцијата се јавува кога доволен број бактерии ја преживуваат киселината во желудникот и го надминуваат имунолошкиот систем. Потоа салмонелата ги напаѓа и ги оштетува клетките што ги обложуваат цревата, што го отежнува апсорбирањето на водата – и затоа се јавува дијареја, честопати придружена со грчеви во стомакот.
Кој е изложен на поголем ризик од салмонела?
Секој може да се зарази, но некои луѓе се изложени на поголем ризик:
Следниве лица се изложени на поголем ризик од инфекција:
Луѓе кои живеат или работат со животни со висок ризик (живина, желки, гуштери)
Оние кои земаат антациди (лекови против горушица) или неодамна користеле антибиотици
Луѓе со воспалително заболување на цревата (IBD)
Деца под 5 години
Следниве лица се изложени на поголем ризик од потешки форми на болеста:
Постари од 65 години и деца помлади од 12 месеци
Луѓе со ослабен имунитет (ХИВ, хемотерапија, хронични заболувања)
Луѓе со српеста анемија, кои имаат поголем ризик од инфекција на коските (остеомиелитис)
Колку е честа салмонелата?
Салмонелата е една од најчестите причини за труење со храна. Само во САД, годишно се регистрираат повеќе од еден милион случаи, со околу 26.500 хоспитализации и околу 420 смртни случаи.
Причини за појава на епидемии од салмонела
Епидемиите можат да се појават поради контаминирана храна, најчесто:
-Путер од кикирики
-Спакувано месо
-Замрзната храна
-Сурово овошје и зеленчук
-Заразените животни кои биле извор на епидемии вклучуваат: желки, гуштери, кокошки, ежови, заморчиња.
Симптоми на салмонела
Симптомите обично се појавуваат неколку часа до неколку дена по изложеноста на бактериите и најчесто влијаат на дигестивниот систем:
-Дијареја (понекогаш крвава)
-Покачена температура
-Абдоминална болка или грчеви
-Гадење и повраќање
-Главоболка
-Повраќањето е опционално – најчестите симптоми се дијареја и треска. Столицата обично е течна и честа, а може да содржи крв, според Клиниката Кливленд.
Како се јавува инфекцијата со салмонела?
Салмонелата влегува во телото преку устата – најчесто преку:
-Недоволно преработено месо, морска храна или јајца
-Контаминирано овошје и зеленчук
-Непастеризирано млеко или млечни производи
-Сурова вода
-Контакт со животни и нивната околина (крзно, пердуви, измет)
-Контаминирани површини (рачки, мијалници, играчки)
Дали салмонелата е заразна?
Да, салмонелата е заразна – можете да ја пренесете на други луѓе или да ја добиете од заразено лице или животно. Ако не ги миете рацете по користење на тоалет или по контакт со заразени лица, можете да ги пренесете бактериите на предмети и храна.
Дијагноза на салмонела
Лекарот ќе ве праша за вашите симптоми и ќе земе примерок за анализа:
-Столица (фекален тест) – најчестиот начин на дијагностицирање
-Крвен тест – се користи ако се сомнева на ширење на инфекција
-Примери од урина, рани или други течности по потреба
-Третман на салмонела
Во повеќето случаи, салмонелата не се лекува со антибиотици, бидејќи организмот успешно се бори сам со инфекцијата. Сепак, во потешки случаи, лекарот може да препише антибиотици.
Најважно е да се пијат доволно течности за да се избегне дехидратација. Во посериозни случаи, потребна е хоспитализација и инфузија.
За возрасни, лековите против дијареја можат да помогнат.
Колку долго трае салмонелата?
Симптомите траат од 4 до 7 дена, но ако не се чувствувате подобро по 3 дена, задолжително посетете го вашиот лекар.
Компликации
Дехидратација – може да биде опасна ако не се лекува
Бактеремија и сепса – кога бактериите влегуваат во крвотокот
Остеомиелитис – инфекција на коските, почеста кај луѓе со српеста анемија
Реактивен артритис – воспаление на зглобовите, очите и уринарниот систем по инфекција
Во ретки случаи, салмонелата може да биде фатална, особено ако предизвика сепса.
Превенција
Безбедна подготовка на храна:
Измијте ги рацете пред и по подготовката на храната
Третирајте го суровото месо и готовите оброци одделно
Гответе ја храната на пропишаната температура
Чувајте го месото во фрижидер или замрзнувач
Не пијте непастеризирано млеко и вода
Измијте или излупете го овошјето и зеленчукот пред јадење
Контакт со животни:
Измијте ги рацете по ракување со животни, нивната храна, опрема и кафези
Кога да се консултирате со лекар?
Веднаш јавете се кај вашиот лекар или одете во одделот за итни случаи ако имате:
-Висока температура
-Крв во столицата
-Често повраќање
-Темна урина или намалено мокрење
-Сува уста, вртоглавица, слабост
Прашања што треба да му ги поставите на вашиот лекар:
-Како можам да ги ублажам симптомите дома?
-Кој е најдобриот начин за хидрирање?
-Кога треба повторно да ве контактирам?
-Дали ми е потребен антибиотик?
