Додека јавноста најчесто се фокусира на видливите последици од климатските промени – поплави, топлотни бранови и урагани – ново истражување на Универзитетот Стенфорд предупредува на уште поопасна закана: чадот од шумските пожари.
Според студијата, објавена во списанието „Nature“, ако глобалното затоплување продолжи со сегашното темпо, до 2050 година само во САД предвреме ќе умираат околу 70.000 луѓе годишно поради вдишување на токсичниот чад.
Смртност и економска цена
Во последната деценија, околу 40.000 смртни случаи годишно биле поврзани со чадот од шумските пожари. Научниците предупредуваат дека бројката ќе се зголеми за речиси двојно, а економската цена на изгубените животи би можела да достигне 608 милијарди долари годишно – повеќе од сите други проценети штети од климатските промени во САД заедно.
Токсичен коктел, не само прашина
Чадот содржи ситни честички PM2.5, кои навлегуваат во белите дробови и крвотокот, но и уште поопасен коктел од хемикалии ослободени при согорување на дрва, пластика и други материјали. Последиците врз здравјето – срцеви и белодробни заболувања – можат да се појават дури и три години по изложеноста.
Проблем без граници
Чадот од мега-пожарите патува илјадници километри. Пожарите во Канада и на западниот брег на САД веќе го загадуваат воздухот на целиот северноамерикански континент. „Она што го гледаме е зголемување на чадот низ целата земја“, велат истражувачите.
Итно предупредување
Стенфордските научници порачуваат дека досегашните климатски модели ја потцениле улогата на пожарите во здравствената криза што следи. „Тоа е како да го изоставите главниот лик од филмот“, вели еден од авторите.
Пораката е јасна: чадот од шумските пожари е новиот „тивок убиец“ на климатската криза – и бара итна акција за намалување на емисиите и посериозна стратегија за справување со пожарите.