Skip to content
Според Механизмот за прилагодување на јаглеродните граници (CBAM), кој ќе биде воведен на 1 јануари 2026 година, увозниците на стоки од ЕУ, вклучително и електрична енергија надвор од Унијата, ќе мора да платат за емисиите на јаглерод диоксид поврзани со нивното производство во земјата на потекло.
Земјите од Западен Балкан треба да работат на воведување сопствена цена на јаглерод за производство на електрична енергија за да го ублажат влијанието на новите даноци на ЕУ врз енергијата произведена од фосилни горива, кои ќе бидат воведени следната година, според извештајот на агенцијата за животна средина, објавува Ројтерс.
Според Механизмот за прилагодување на јаглеродните граници (CBAM), кој ќе биде воведен на 1 јануари 2026 година, увозниците на стоки од ЕУ, вклучително и електрична енергија од надвор од Унијата, ќе мора да платат за емисиите на јаглерод диоксид поврзани со нивното производство во земјата на потекло.
Ова ќе ја направи електричната енергија произведена во земјите кои во голема мера зависат од јаглен, како што се Босна и Херцеговина, Црна Гора, Северна Македонија и Србија, многу поскапа за увозниците од ЕУ, како што се Италија, Хрватска, Унгарија, Романија, Бугарија и Грција.
„Поради ова, се очекува извозот на електрична енергија од овие земји во ЕУ нагло да се намали, намалувајќи ги приходите на балканските компании за електрична енергија“, според мрежата CEE Bankwatch.
До 60 проценти од електричната енергија што овие четири балкански земји ја извезуваат во ЕУ се произведува од јаглен. Сепак, данокот на ЕУ предвидува исклучоци ако земјите постигнат „значаен напредок“ во спроведувањето на законодавството на ЕУ за енергија и клима, што може да вклучува воведување цена на јаглерод.
„Со воведување домашна цена на јаглерод, земјите би можеле да го ублажат влијанието на CBAM и да генерираат значителни приходи што би можеле да се искористат за праведна и одржлива енергетска транзиција“, се вели во извештајот.
Цената на јаглеродот, исто така, би им овозможила да соберат до 4,2 милијарди евра годишно за финансирање на транзиција на одржлива енергија и поддршка на регионот зависен од јаглен, се додава во извештајот на мрежата CEE Bankwatch.
„CBAM конечно би можел да ги принуди владите на Западен Балкан да се справат со „слонот во просторијата“ и да почнат да ги затвораат своите високо загадувачки и сè помалку економски одржливи електрани на јаглен“, додаде Пипа Галоп од мрежата CEE Bankwatch.
