Skip to content
Засилена безбедност во пресрет на состаноците на ЕУ и Европската политичка заедница
Данска воведе целосна забрана за цивилни беспилотни летала во својот воздушен простор во периодот од понеделник до петок, непосредно пред да биде домаќин на лидерите на Европската унија и Европската политичка заедница. Одлуката доаѓа по серија инциденти со неидентификувани дронови кои предизвикаа затворање на аеродроми и алармираа за потенцијални безбедносни ризици.
Што стои зад забраната?
Министерството за транспорт на Данска соопшти дека мерката е неопходна за да се елиминира ризикот од мешање меѓу легални и непријателски дронови. „Не можеме да прифатиме дека странски дронови создаваат неизвесност и нарушувања во општеството, како што доживеавме неодамна“, изјави министерот за транспорт Томас Даниелсен.
Осигурувањето на највисоко ниво на безбедност е приоритет, бидејќи Копенхаген во среда ќе биде домаќин на неформалниот Европски совет, а ден потоа и на Европската политичка заедница – платформа која ги обединува земјите соседки на ЕУ.
Инциденти кои ја активираа тревогата
- Минатата недела големи дронови беа забележани над аеродромот Каструп во Копенхаген, што доведе до прекин на летови и заглавување на илјадници патници.
- Во среда дронови беа регистрирани над полуостровот Јитланд, вклучително и во близина на воздухопловната база Скридструп – дом на Ф-16 и Ф-35 на данските воздухопловни сили.
- Во текот на викендот беа евидентирани уште неколку случаи во близина на германската граница и во најголемиот воен објект во Данска.
Иако властите имаа можност да ги соборат дроновите над аеродромот во Копенхаген, се воздржаа поради ризик за цивилите.
НАТО и регионалната димензија
Инцидентите не се изолирани. НАТО реагираше со засилена будност во Балтичкото Море, распоредувајќи дополнителни средства за надзор и барем една германска фрегата за воздушна одбрана.
Истовремено, Полска минатата недела при обид да собори руски дрон предизвика пожар во станбен објект, што отвори дебата за ризиците од вакви интервенции во густо населени области.
Геополитичка позадина
Данска е една од најголемите поддржувачи на Украина во однос на воена помош по БДП, што ја прави потенцијална цел на хибридни притисоци од Русија.
- Премиерката Мете Фредериксен посочи кон Москва како главна закана за европската безбедност, иако директна одговорност сè уште не е утврдена.
- Генералниот секретар на НАТО, Марк Руте, изјави дека руското учество не може да се исклучи, иако Кремљ негира вина.
Во меѓувреме, руската дипломатија ја обвинува Европа за „создавање паника“ и предупредува на ризик од ескалација на тензиите.
Анализа: Данска како тест за европската безбедност
Серијата инциденти со дронови во Данска ја отвора пошироката дебата за капацитетот на ЕУ и НАТО да одговорат на хибридни закани. Овој вид упади ја ставаат на тест подготовката на земјите за одбрана на критична инфраструктура – аеродроми, воени бази, енергетски системи.
Во контекст на претстојните европски самити, забраната на дронови не е само превентивна мерка, туку и сигнал до јавноста дека европските земји ја сфаќаат сериозно потребата од засилена заштита од новите безбедносни предизвици.
