Skip to content
На социјалните мрежи сè почесто се појавува тренд наречен „детокс по ковид-вакцина“, кој наводно треба да го „исчисти“ организмот од ефектите на mRNA вакцините. Најновиот бран интерес го предизвика американската водителка на подкасти Меган Мекејн, која јавно поддржа суплемент за „детоксикација по вакцина или инфекција“. Производот што таа го промовираше чини речиси 90 долари, а производителите ветуваат дека може да „разгради спајк протеин и да обезбеди уникатна заштита на телото“.
Но, според научниците и стручњаците за вакцини, ваквите тврдења немаат никаква научна основа – напротив, станува збор за класична манипулација и профитирање врз стравот на луѓето.
Нема од што да се „детоксикираме“
„Вакцините не се токсини. Нема од што да се детоксикирате, бидејќи тие не се штетни,“ вели д-р Анџела Расмусен, вирусолог од Универзитетот во Саскачеван.
mRNA вакцините функционираат така што му даваат на организмот упатство – краток код – со кој клетките создаваат дел од спајк протеинот на вирусот. Тоа му овозможува на имунолошкиот систем да препознае и да се одбрани од коронавирусот. Протеините што телото ги создава се разградуваат многу брзо, а самата mRNA е нестабилна и исчезнува за кратко време.
„Дури и со модификациите што овозможуваат mRNA да се задржи малку подолго, таа не останува во телото засекогаш. Исто важи и за липидните наночестички што ја носат – тие исто така брзо се разградуваат,“ објаснува Расмусен.
Со други зборови: нема никаква потреба од „детокс“, бидејќи нема ништо во телото што треба да се исчисти.
Теории на заговор и маркетинг на страв
И покрај тоа, пораката на Мекејн и слични влијателни личности брзо се шири на интернет. Иако нејзиниот пост беше избришан, кодот за попуст на веб-страницата на производителот остана активен. Научниците предупредуваат дека токму ваквите дезинформации отвораат простор за големи профити на сметка на доверливоста на јавноста.
„Ова е совршен пример како функционира индустријата на суплементи,“ вели д-р Питер Коен од Харвард Медикал Скул. „Прво се создава лажна грижа за здравјето, а потоа се нуди решение во форма на скап производ. Тоа е профит од нешто што воопшто не постои.“
Американската администрација за храна и лекови (FDA) нема овластување однапред да ги одобрува суплементите, што значи дека тие можат да се пласираат без сериозни проверки – за разлика од вакцините, кои минуваат низ години тестирања и строга регулатива.
mRNA вакцините не го менуваат човечкиот геном
Мекејн во своите објави ширеше и сомнежи дека mRNA може да се задржи долгорочно во организмот и да го промени човечкиот геном. Тоа, велат експертите, е апсолутна бесмислица.
„mRNA е краткотраен молекул, телото го користи и веднаш го разградува. Тоа е како нацрт што брзо исчезнува откако ќе ја заврши работата,“ вели д-р Вилијам Шафнер од Универзитетот Вандербилт.
Некои истражувачи сметаат дека самиот термин „спајк протеин“ создава непотребна вознемиреност кај јавноста. „Ако беше наречен ‘протеински клуч’, можеби немаше да предизвикува толкави стравови,“ додава Шафнер.
Реалните ризици – минимални
Како и кај секоја вакцина, и кај ковид-вакцините постојат потенцијални несакани ефекти – најчесто болка во раката или покачена температура, кои брзо исчезнуваат. Поретко, се појавија случаи на миокардитис или перикардитис, но научните анализи покажаа дека ризикот од срцеви компликации е многу поголем по инфекција со самиот вирус отколку по вакцинација.
„Системот за надзор функционира,“ вели Шафнер. „Ако имаше сериозни проблеми со mRNA вакцините, тие одамна ќе беа откриени. Досегашните податоци со милиони вакцинирани луѓе покажуваат дека тие се безбедни и ефикасни.“
Дезинформациите се поголемата опасност
Експертите предупредуваат дека вистинската закана не доаѓа од вакцините, туку од ширењето на дезинформации кои ги поттикнуваат луѓето да купуваат непотребни и скапи суплементи.
„Ова е морално погрешно и за секоја осуда,“ категорична е д-р Расмусен. „Луѓето кои свесно шират вакви лаги знаат што прават – тоа не е незнаење, туку намерно дезинформирање.“
„Детокс по ковид-вакцина“ не постои. Тоа е уште една теорија на заговор што ја злоупотребува недовербата и стравот за да продава суплементи со сомнителен квалитет. Вакцините остануваат најсилната заштита од ковид-19, а најголемата опасност за јавното здравје е ширењето на лаги и манипулации.
