Skip to content
Неколку беспилотни летала забележани крај ирскиот брег во момент кога авионот на украинскиот претседател Володимир Зеленски се приближувал кон Даблин отворија нова безбедносна дилема во Европа. Ирската морнарица пријавила појава на околу пет дронови во зона која се смета чувствителна кога во воздух е претседателски авион, па случајот веднаш го привлече вниманието на локалните и меѓународните служби.
Според ирските медиуми, дроновите биле забележани во понеделник, во периодот кога летот со украинската делегација влегувал во ирскиот воздушен простор. Авионот на Зеленски на крајот слетал нешто порано од првично планираното и формално не бил доведен во непосредна опасност, но фактот дека беспилотни летала се нашле во близина на неговата рута се смета за сериозен безбедносен сигнал.
Посетата на Украина на Ирска е дел од поширока европска турнеја на Зеленски, насочена кон обезбедување свежа политичка и финансиска поддршка за Киев во момент кога војната со Русија трае повеќе од две и пол години и заморот од конфликтот се чувствува и во дел од европското јавно мислење. Украинската делегација пристигнала доцна во понеделникот и ја напуштила Ирска уште истиот ден, во динамична агенда ориентирана кон разговори за безбедност, помош и санкции кон Москва.
Советникот на Зеленски, Дмитро Литвин, потврдува дека Киев бил информиран за движењето на дроновите, но нагласува дека од украинска страна не биле барани промени во протоколот. Како домаќин, вели тој, Ирска ја презела целата одговорност за безбедноста и обезбедила сигнал дека нема потреба од дополнителни мерки. Според доступните информации, украинската делегација не го менувала распоредот, а ирските служби не соопштија дали авионот добил изменета рута или дополнителен надзор од воздух.
Инцидентот не се случува во изолирани околности. Во последните месеци низа европски држави пријавија непознати дронови во близина на критична инфраструктура и воени објекти, а претседателката на Европската комисија Урсула фон дер Лајен ваквите појави веќе ги опиша како дел од „хибридна војна“ – комбинација од притисоци, дезинформации и потенцијални саботажи, насочени кон слабеење на довербата и чувството на сигурност во ЕУ.
Првите детали за ирскиот случај се појавија на порталот „The Journal“, кој објави дека дроновите дошле до зоната каде што се очекувало да минува авионот на Зеленски, токму во времето кога било предвидено неговото слетување. Ирските власти сега истражуваат дали беспилотните летала полетале од копно или од неидентификуван брод во близина на брегот, како и дали зад нив стои неформална група, државен актер или, пак, неодговорно поединечно летање.
Иако официјално никој не говори за директен обид за напад, комбинацијата од чувствителен претседателски лет, неидентификувани дронови и војна која ја потресува Европа доволно е да ги засили повиците за построга контрола на беспилотниот сообраќај. Случајот со Зеленски во Ирска, дури и без драматичен епилог, станува предупредување за тоа колку брзо малите летала можат да ја променат безбедносната слика на европското небо.
