Skip to content
Европа полека, но сигурно им врти грб на технолошките гиганти од Силиконската долина. Последниот пример доаѓа од Данска и Германија, каде што властите одлучија да ја прекинат зависноста од Мајкрософт и неговите производи – не од каприц, туку од стратешка потреба за суверенитет.
Овој потег не е само промена на софтверската платформа – тоа е прашање на редефинирање на односот кон дигиталната инфраструктура. Транзицијата кон Linux и другите алатки со отворен код е симбол на нова ера: транспарентни, отворени и децентрализирани технологии во служба на државата и граѓаните.
Данска го отпишува Мајкрософт
Данската министерка за дигитализација, Каролина Стејџ Олсен, најави дека од јули нејзиното министерство ќе започне со постепено отстранување на услугите на Мајкрософт од јавната администрација. Првиот чекор: замена на пакетот Office 365 со LibreOffice, решение кое е потполно бесплатно и отворено за прилагодување.
Во интервју за данскиот весник Политикен, министерот истакна дека тимот веќе ја тестирал алтернативата и дека резултатите се охрабрувачки. Иако постои резервна опција во случај на технички проблеми, Олсен верува дека ова е неопходен и изводлив чекор кон поголема дигитална независност.
Германија како пионер
Германската сојузна покраина Шлезвиг-Холштајн го започна овој процес уште во 2021 година, а сега е потврдено дека транзицијата кон Linux е во полн ек. До 2027 година се планира миграција на дури 30.000 компјутери во јавниот сектор – со што Шлезвиг-Холштајн ќе се позиционира како еден од европските дигитални лидери.
Транзицијата се одвива етапно, со внимателно планирање и обука на вработените. Фокусот не е само на софтверот, туку и на менување на работната култура – усвојување на вредностите на отворен код, флексибилност и транспарентност во државната служба.
Слободниот софтвер во пораст
Одлуките на Данска и Германија дополнително го зајакнаа глобалното движење со отворен код. Организациите како The Document Foundation сега отворено ги повикуваат корисниците да не се одлучуваат за Windows 11, туку да го сметаат GNU/Linux како сериозна алтернатива – особено во јавните институции.
Застапниците на слободниот софтвер истакнуваат дека овој пристап не само што заштедува пари, туку обезбедува и поголема контрола врз податоците и безбедноста. Во свет на сè поголеми сајбер закани, тоа повеќе не е луксуз – тоа е неопходност.
Мајкрософт ја губи довербата
Иако официјалните лица тврдат дека иницијативата не е насочена „против“ Мајкрософт, контекстот на приказната открива подлабоки слоеви. Откако главниот обвинител на Меѓународниот кривичен суд го загуби пристапот до сметката на Мајкрософт поради американските санкции, прашањето за дигиталниот суверенитет стана политичко прашање пар екселанс.
Ваквите инциденти фрлаат светлина на тоа колку се ранливи јавните институции кога зависат од приватна компанија со седиште во странска земја. Данска и Германија велат: време е да се промени – и да се промени од корен.
