Skip to content
Европската комисија започна процесот за формирање нова разузнавачка единица која ќе биде сместена во рамките на нејзиниот Генерален секретаријат и ќе се наоѓа под директно влијание на претседателката Урсула фон дер Лајен, јави „Financial Times“ според информации од повеќе лица запознаени со планот.
Целта на единицата е да обезбеди подобра координација и интеграција на разузнавачките податоци што ги собираат националните служби на земјите-членки, како и нивно ефективно користење на ниво на институциите на ЕУ.
Според изворите, единицата ќе ги собере експертите од разни безбедносни и разузнавачки тела во Унијата и ќе создаде механизам за „заедничка анализа и заедничко делување“. „Сега е време да го поврземе и организираме знаењето што националните служби го имаат и она што Комисијата ја има,“ изјави едно од лицата.
Сепак, иницијативата предизвика и отпор: во Европа веќе постои разузнавачка структура – EU INTCEN (European Union Intelligence and Situation Centre) при European External Action Service – и некои функционери се загрижени дека новата единица би можела да ја дуплира или да ја потисне улогата на постоечката служба.
Портпаролот на Комисијата потврди дека се разгледува модел за зајакнување на безбедносните и разузнавачките капацитети, но нагласи дека процесот е уште во почетна фаза и дека нема утврден временски рок за формирање на единицата.
Зошто сега?
Пресудната промена доаѓа во време на вознемиреност во Европа поради хибридни закани, дезинформации и нестабилност предизвикана од големите геополитички промени, вклучувајќи го и конфликтот во Украина. Националните служби и институциите на ЕУ се соочуваат со прашањето дали можат поефикасно да одговорат кога податоците и капацитетите остануваат распарчени по земји-членки.
Што носи овој чекор?
- Централизација на одредени разузнавачки функции во рамките на ЕУ-институцијата, што потенцијално значи поголема увидност и координација.
- Нови канали за споделување информации меѓу земјите членки и Брисел, што може да го зајакне одговорот на надворешни закани.
- Политички и институционални тензии: централните владите на некои земји ќе го следат овој чекор внимателно, особено поради прашања на суверенитет и заштита на класифицирани податоци.
Што следува?
Во наредните недели можно е Комисијата да започне консултации со земјите-членки за структурата, мандатот и механизмот на единицата. Ако се продолжи кон реализација, тоа може да значи авторитетен пресврт во начинот на кој ЕУ се справува со безбедносни и разузнавачки предизвици.
