Skip to content
Франција влезе во нова фаза на институционален потрес откако премиерот Себастијан Лекорњу поднесе оставка на 6 октомври – само 27 дена по назначувањето и 14 часа по објавата на кабинетот. Исходот е историски: најкраток мандат на премиер во модерната француска историја, што ја става земјата во режим на „политички стоп“ пред клучниот буџетски циклус.
Елисејската палата го замоли Лекорњу привремено да остане и да направи последен обид да ја „отпуши“ блокадата во Националното собрание, но опциите се сè уште непријатни за претседателот Емануел Макрон: технократски премиер за внатрешно примирје, распуштање на парламентот со ризик од нова поделена карта, или статус кво со преаранжирано мнозинство.
Политичката нестабилност веќе има финансиски реперкусии. Агенциите предупредуваат на ново влошување на кредитниот профил, со дефицит близу двојно над правилото на ЕУ (3%) и долг што се движи околу 115% од БДП. Пазарите реагираа нервозно, а каматните стапки и цената на осигурување на долгот пораснаа. Во ваков амбиент, „аустеритетен“ буџет – клучен тест и за двајца негови претходници – станува речиси непробоен во фрагментираниот парламент.
Кризата не е изолиран каприц, туку продолжение на ќор-сокакот што произлезе по вонредните избори во 2024 година: три блока (лев, десен и центар) без јасно мнозинство и ниска подготвеност за компромис. Токму таа аритметика го „проголта“ и Лекорњу, кој оставката ја оправда со одбивањето на партиите да излезат од рововите.
Европската димензија на француската криза е очигледна. Париз е столб на европската фискална и индустриска политика, а парализирана Франција значи помал капацитет за преговарање околу буџетските правила, поддршката за Украина и одбранбените иницијативи. Во момент кога ЕУ бара предвидливост и стабилно француско сидро, Париз влегува во циклус на внатрешни пресметки што ја трошат политичката енергија за европска агенда.
За Макрон, изборот е меѓу три „лоши и полоши“ сценарија: нов премиер кој ќе мора да продава суров буџет на непријателски собор, предвремени избори со ризик од доминација на Националното обединување (РН), или продолжено владеење со ад-хок мнозинства што ја хранат нестабилноста. Отстапување од функцијата го исклучи. Среднорочно, каков и да е изборот, тежината ќе ја носи Европа: ако Франција остане во клиничка политичка кома, француското влијание во Брисел ќе се сведе на одбрана од внатрешен пожар.
