Skip to content
Од 30 ноември цела Грција се подготвува за нов бран трактори на автопатите. Земјоделците најавија масовни блокади поради неисплатени субвенции и високи трошоци за производство, а не е исклучена ниту можноста во планот да влезат гранични премини и пристаништа – што би можело директно да се одрази и врз регионот, вклучително и врз сообраќајот кон Северна Македонија.
Одлуката за радикализација на протестите е донесена на координативен состанок во Лариса, свикан од Грчкиот координативен комитет за блокади, на кој учествувале претставници на земјоделски здруженија од целата земја. Планот предвидува блокадите да започнат на 30 ноември и постепено да се шират до 5 декември, со поставување трактори и механизација на автопати и други стратешки локации. Деталите околу тоа колку ќе бидат радикални мерките ќе ги утврдуваат локалните здруженија, во зависност од силата на земјоделските бази по региони.
Земјоделците бараат не само исплата на заостанатите субвенции, туку и покривање на дел од трошоците за производство, за кои предупредуваат дека се искачени на ниво кое им го јаде цел профит. Во нивните барања влегуваат и загарантирани цени и откуп на земјоделските производи, бидејќи, како што велат, не можат да планираат ниту една сезона во услови на постојани ценовни осцилации и неизвесен пласман.
Особено гласни се земјоделците од периферијата Тесалија, кои најавуваат обид за заедничка блокада на автопатот Атина–Солун – главната север-југ артерија на Грција. Ако овој план се реализира, последиците ќе се почувствуваат и во регионалниот транзит: камионите кои превезуваат стока кон и од Балканот ќе се соочат со застои и пренасочувања, што дополнително ќе ги зголеми трошоците за транспорт и логистика.
Во позадина на протестите стои подлабока криза во системот на земјоделски субвенции. Веќе неколку месеци грчките земјоделци јавно предупредуваат дека има сериозно доцнење во исплатите на европските и државните средства, делумно поради скандали со злоупотреби и лажни пријави за земјиште. Додека властите спроведуваат ревизии и ги расчистуваат старите злоупотреби, редовните производители велат дека практично остануваат без кеш-флоу за да ја подготват следната сеидба.
Протестите, според најавите, ќе имаат „спирален“ карактер – прво локални блокади и предупредувачки акции, а потоа и порадикални потези доколку властите не излезат со јасен календар за исплата на заостанатите обврски и пакет мерки за намалување на трошоците. За грчката влада, која веќе се соочува со серија социјални и економски фронтови, ова е уште еден тест дали може да го смири еден од најранливите, но и најгласни сектори во земјата.
Од перспектива на регионот, предупредувањето на земјоделците дека во плановите може да влезат и гранични премини и пристаништа не е само техничка забелешка. Секој подолг прекин на протокот на стоки преку грчките коридори значи застој за извозниците и увозниците од Северна Македонија и од соседните држави, но и дополнителен притисок врз цените на храната и на енергенсите во период кога инфлациските притисоци веќе се чувствуваат.
