Грција ја прослави 50 годишнината од враќањето на демократијата по падот на хунтата

Грција ја прослави 50-годишнината од обновувањето на демократијата во Грција по падот на хунтата и враќањето на Константин Караманлис во Грција. Ова е историски ден, рече по тој повод претседателката на Република Грција, Катерина Сакеларопулу, за време на приемот во градините на Претседателската палата.

„Грците се горди на она што го постигнаа, оставајќи ги зад себе последиците од Втората светска војна и станувајќи ‘друга Грција’, рече Сакеларопулу.

Сакеларопулу посебно ги спомена борците на отпорот кои беа мачени од хунтата, а исто така се осврна и на денот на одбележувањето на 50-годишнината од турската инвазија и тековната окупација на Кипар.

50-годишни достигнувања

Грчката претседателка рече дека значењето на денот лежи во внесувањето на Грција „во најпрогресивната ера на нашата модерна историја, политичко, социјално и културно достигнување на Грците“, со демократијата и укинувањето на ограничувањата и дискриминациите“.

„Изборниот интегритет, непречената транзиција на партиите во власта и стабилноста на парламентарниот систем ја покажуваат длабочината и издржливоста на нашите демократски институции, дури и во моменти кои се тешки за општеството и политичкиот систем“, рече грчката претседателка, додавајќи дека падот на хунтата донесе и оживување на литературата и уметностите, додека образованието стана општо добро наместо привилегија за малкумина.

„Грците стекнаа повеќе можности и ги збогатија своите искуства, студираа и патуваа во странство“, истакна таа.

Пристапување во ЕУ

Но, она што најмногу ја одбележа Грција беше нејзиниот пристап во Европската унија, а потоа и во еврозоната, рече Сакеларопулу. Тоа ги подобри грчките животни стандарди, институциите, перцепции и начин на живот.

„Европскиот и грчкиот идентитет не се разликуваат, тие се неразделни“, истакна таа. „Нашата земја го зацврсти своето присуство во срцето на ЕУ, станувајќи гарант за безбедноста во Источниот Медитеран и поширокиот регион. Грците мора да бидат горди на она што го постигнаа. Демократска Грција ги остави повоените лишувања зад себе. Тоа е сега поинаква Грција“.

Сепак, во исто време, „овој половина век доживеавме големи искушенија и пресврт“, рече грчката претседателка, додавајќи: „Тие нè потсетуваат на важноста на консензусот и на општиот интерес против политичката малоумност и инерција поради страв од политичка цена“, покрај обврската за нулта толеранција кон секаков облик на политичко насилство и оспорување на основните вредности на демократијата.

„Квалитетот на демократијата не може да се земе здраво за готово, ниту историјата се развива на линеарен начин, особено во свет кој е во транзиција“, подвлече Сакеларопулу.

Предизвици кои претстојат

Сакеларопулу се осврна и на современите предизвици, за кои рече дека ги надминуваат грчките граници. Таа ја нагласи вештачката интелигенција за придобивките за неколку сектори како што се здравството, работата и образованието, но исто така изрази загриженост за нејзините нарушувања, нејзината ерозија на демократијата и нечија лична сфера со лажни вести и замената на човечките ресурси со алгоритми.

„Високите трошоци за живот, намалувањето на куповната моќ и отворањето на јазот меѓу победниците и губитниците на глобализацијата бараат потреба од регулативи и јавни политики засновани на социјална правда и еднаквост на можностите“, подвлече претседателот.

Сакеларопулу повика и на итни мерки против климатската криза, која „го загрозува постоењето на човештвото“ и истакна колку се кревки геополитичките рамнотежи во регионот, што повика на одбрана на основните принципи, како што е мирниот соживот на луѓето.

„Либералната демократија е на критичен крстопат и мора повторно да се измисли и да се обнови“, подвлече таа.

Како заклучок, грчката претседателка рече, обраќајќи им се на гостите: „Нашиот поглед не е фокусиран само на минатото. Тој е фокусиран на иднината на нашата држава, на она што претстои, на стравовите и очекувањата на нашиот народ. Им должиме на Грците и на идните генерации, кои ќе ги преземат товарите на нашата татковина за да остварат континуитет што е еднаков, па дури и подобар од овие изминати 50 години, црпејќи сила од нивниот демократски и либерален пример и давајќи нов поттик, значење и моментум.”