Грција се соочува со огромна стамбена криза: Половина плата оди на кирија

Стамбената криза е еден од најголемите проблеми со кои се соочува Грција и Западниот Балкан во последните години, со растечки цени на становите и кириите, што го прави обезбедувањето на домување речиси невозможно за многу семејства, особено за младите.

Според податоците на Eurostat, 31% од грчките домаќинства трошат повеќе од 40% од својата плата на трошоци за домување – највисок процент во цела Европска Унија. Кај изнајмувачите, овој процент се искачува на 60%, а ситуацијата е уште по драматична во региони како Крит и Западна Грција, каде речиси 85% од изнајмувачите живеат во услови на „стамбено пренаселување“.

Податоците ја покажуваат сериозноста на проблемот:

Цени на недвижности: Банката на Грција забележува континуиран раст, со зголемување на цените на становите за 8,9% во 2024 и за 6,8% во првиот квартал од 2025 година.

Кирија: Ситуацијата со кириите е уште полоша. Во последните пет години (2019-2024), зголемувањата во Аттика надминаа 40%, а во специфични области како Колонаки достигнаа 100%. Истражување на IOBE покажува дека 17% од изнајмувачите трошат половина од својата плата на кирија.

Главната причина: Недостаток на станови
Проблемот не е само во побарувачката, туку главно во недоволната понуда. Пиреус банка проценува дека постои дефицит од околу 180.000 станови. Истовремено, илјадници недвижности остануваат неактивни поради наследни проблеми или затоа што се во банкарски портфолија. Темпото на нова изградба на станови е премногу бавно за да се пополни овој јаз, додека побарувачката се зголемува поради појави како краткорочни изнајмувања и Златни визи.

Европска криза со социјални импликации
Стамбената криза не се ограничува само на Грција. Земјите од Централна и Источна Европа се соочуваат со слични проблеми, со драстично покачување на кириите (на пример, во Естонија за повеќе од 60%). Оваа појава има и социјални димензии, бидејќи тешкотиите при обезбедувањето домување придонесуваат за раст на незадоволството кај граѓаните и за зајакнување на десничарските движења кои ја искористуваат борбата на луѓето за преживување.