Skip to content
Хотелот „Бристол” е еден од најистакнатите градски симболи на Скопје, со своја уникатна приказна која се протега низ повеќе децении. Изградбата на овој хотел, кој денес е многу повеќе од само зградата на улицата, беше изведена од браќата Ташко и Ристо Караџа. Тие ја основаа својата фирма “Караџа, Андровиќ и Ко” и со неа успеаја да изградат не само важен дел од скопската инфраструктура, туку и дел од градскиот карактер.
Изградбата на хотелот „Бристол” започна во 1923 година. Браќата Караџа, по потекло од Грција и успешни трговци во Скопје, решија да инвестираат во овој проект со цел да создадат луксузен и современ хотел. Архитектот Артемушкин, познат по своите значајни архитектонски дела во Скопје, беше задолжен за проектот. Хотелот беше завршен и свечено отворен на 24 април 1924 година.
Архитектура и удобности
„Бристол” се истакнуваше со својот елегантен дизајн и модерни удобности за тоа време. Имаше четири ката, бројни соби и специјално дизајнирани сали кои беа место за значајни настани и собири. Хотелот располагал со 35 модерно уредени соби, опремени со еден или два кревета, каде секоја соба имала топла и ладна вода, централно греење и телефонски приклучок — нешто што било реткост во тоа време.
Специјалитети и културен живот
Хотелот „Бристол“ бил познат по неколку специјалитети, но особено се издвојува шкембе чорбата. Покрај шкембе чорбата, хотелот исто така бил препознатлив по поховано шкембе и похован мозок. Овие јадења привлекувале бројни гости, кои ги уживале во специфичниот амбиент на ресторанот.
Историјата на хотелот „Бристол“ е вистинскиот амблем на боемскиот живот во Скопје и култура. Хотелот бил еден од најлуксузните и најмодерните објекти во Скопје, со уникатен стил и шарм кој привлекувал уметници, трговци и интелектуалци. Оркестарот на славниот Васил Хаџиманов бил редовен забавувач на гостите, додека танчарите и танчарките од познатото скопско друштво „Ароести“ ја дополнувале атмосферата со своите професионални настапи.
Познати гости и легендарни приказни
Хотелот „Бристол“ бил препознатлив по својата културна значајност, а меѓу редовните гости биле истакнати фигури како Блаже Конески, Петре Прличко и многу други. Панче Уневски, познат боем, имал своја постојана маса во ресторанот, што сведочи за долгогодишната традиција на дружење и уметнички размена која се негувала во „Бристол“.
Поетот Раде Драинац, инспириран од атмосферата на хотелот, ги напишал своите најубави песни токму во „Бристол“. Хотелот не само што беше познат по својата архитектура и кујна, туку и по бројните познати гости кои го посетиле.
Меѓу нив, посебно место зазема Гркот Зорба,за кој се верува дека починал во хотелот. Според некои извори, вистинскиот Зорба, младиот вдовец Јоргос (Георгиос), кој во пролетта 1922 година пристигнал на железничката станица во Скопје со својата 10-годишна ќерка Екатерина, престојувал во градскиот хотел „Ловец“. Во локалните кафеани, како што беше гостилницата „Маргер“, често се дружел со пријателите, пеел и пиел.
Да не беше грчкиот писател, филозоф и новинар Никос Казанѕакис, животот и доживувањата на Зорба можеби никогаш не би достигнале таква популарност. Казанѕакис ги опишал во својот роман „Доживувањата на Алексис Зорбас“, што потоа доведе до создавањето на култниот грчки филм „Гркот Зорба“ од 1964 година, во кој главната улога ја играше Ентони Квин.
Љубовен спомен и стариот орев
Познатата англиска писателка и патописец Сисилија Изабел Ендрус, позната под псевдонимот Ребека Вест, го посетила Скопје неколкупати меѓу двете светски војни. Нејзината книга „Црното јагне и сивиот сокол“ стекна голема популарност. За време на своите патувања, Ребека Вест беше придружувана од српскиот интелектуалец Станислав Винавер, кој во книгата се појавува под псевдонимот Константин. Тие пристигнале во Скопје во пролетната вечер на 1936 година, и помеѓу нив се развила врска која била повеќе од пријателство.
Во денешната бавча на хотелот „Бристол” се наоѓа огромен орев, за кој се верува дека е љубовен дар од Константин до Ребека Вест, како спомен на нивната романтична врска. Овој орев и денес е еден од најубавите во Скопје.
Пад и пропаст
Во доцните 60-ти и раните 70-ти години, „Бристол“ почнува да го менува својот карактер, станувајќи популарно сврталиште за сексуалните работнички кои ги пречекувале гостите од железничката станица. Близината до станицата и различните групи посетители, вклучувајќи војници и работници, придонеле за овој развој, што го трансформирало хотелот во место со поинаква динамика и атмосфера.
Во средината на 70-тите, хотелот го враќа својот сјај со отворање на диско-клубот „Таверна“ во својот ноќен бар, што привлекува нова генерација на посетители.
По осамостојувањето на Македонија, „Бристол“ е ставен во неизвесност поради денационализацијата. „Македонија турист“ го презема хотелот, но без сериозни инвестиции, поради што хотелот е оставен на „стенд-бај“ и почнува да пропаѓа.
Во 80-тите години, преселувањето на железничката станица дополнително го влошува статусот на хотелот, кој останува без соодветен паркинг и почнува да добива негативен публицитет, особено по атентатот на претседателот Киро Глигоров кој се случува пред „Бристол“.
По 90 години постоење, на 9 ноември 2012 година најстариот хотел во Скопје, „Бристол“, беше затворен. Со напуштениот хотел стопанисува „Македонија турист“ АД Скопје.
Хотелот „Бристол“ веќе повеќе од десет години е затворен, и зградата е оставена во запуштена состојба. Дел од хотелот е во сопственост на семејството Караџа, кои се во судски спор со државата повеќе од 30 години. На почетокот на судскиот спор во тогашна Југославија, хотелот бил проценет на милион и триста илјади германски марки, од кои петстотини илјади за семејните наследници. Хотелот има 8 наследници и сите се борат за своето наследство, но случајот е долгогодишен и без изгледи за скоро решавање.
Денес, хотелот „Бристол” стои како сведок на минатото, со својата измината слава и своите интересни приказни. Бавчата со стар орев останува како носталгичен спомен на времињата кога хотелот беше центар на градскиот живот и култура. Иако хотелот во моментов не е функционален, неговата историја продолжува да живее во спомените на оние што го посетиле и во приказните што се пренесуваат од поколение на поколение.
Александра Тодоровиќ, преземено од Трн.мк
