Во основното училиште со ресурсен центар „Кочо Рацин“ во Битола, 3 Декември – Меѓународниот ден на лицата со попреченост – беше одбележан со силна и јасна порака: „Инклузијата не е опција – таа е наша заедничка обврска.“ На настанот се одржа панел-дискусија на тема „Биди промена, биди поддршка – со перспектива, иновација и заедничка акција до успешна едукација и рехабилитација“, со фокус на тоа како заедницата може да стане поотворена и попристапна за секое дете.
Панелистите зборуваа за важноста личноста секогаш да биде пред дијагнозата – дека детето не е „случај“ или „одиум“, туку уникатен човек со свои потреби, потенцијали и сонувања. Во разговорот беше истакната и родителската перспектива како клучен дел од процесот на рехабилитација, особено во услови кога ресурсите се ограничени, а семејството често е првата и најсилна поддршка.
Настанот започна со поздравен говор на директорката Драгана Кирковска, која потсети дека ресурсниот центар во рамки на училиштето не е само институција, туку жив простор каде што се испреплетуваат професионалната помош и човечката емпатија. Преку секојдневната работа со ученици со попреченост, наставниците и стручните служби, како што беше нагласено, градат модел на училиште во кое различноста не се толерира формално, туку се прифаќа како вредност.
Пред присутните се обрати и градоначалникот на Битола, Тони Коњановски, кој подвлече дека инклузијата не смее да се сведе на декларација или свечен говор еднаш годишно. Тој порача дека локалната самоуправа во изминатиот период работи на развивање пристапна инфраструктура, подобрување на образовните услуги, поддршка на ресурсните центри и соработка со училиштата и граѓанските организации, со цел секое дете и млад човек со попреченост да добие навремена и персонализирана поддршка. „Инклузијата не е само политика – тоа е јадро на развојот на современа и хумана заедница“, истакна Коњановски.
Во делот посветен на заедничката акција, учесниците отворија прашања за тоа колку е тешко да се одржи стабилен тим составен од психолог, дефектолог, родител и училиште, ако секој од овие сегменти делува изолирано. Беше нагласено дека вистинската инклузија се гради преку култура на соработка, а не преку индивидуални напори на ентузијасти кои лесно „горат“ доколку системот не застане зад нив.
На панелот учествуваа инклузивни дефектолози од редовните училишта, претставници на Центарот за поддршка, доктори од Здравствениот дом, професори од Славјанскиот универзитет и Високата медицинска школа, претставници на Регионалното тело МКФ, битолските детски градинки, како и стручњаци од Заводот за рехабилитација на слух, говор и глас – Битола и Заводот за ментално здравје. Токму ваквата широка слика на учесници треба да стане правило, а не исклучок, ако општеството навистина сака да се нарече инклузивно.
Одбележувањето на 3 Декември во ОУ „Кочо Рацин“ покажа дека инклузијата не е проект со почеток и крај, туку процес што бара постојана работа, обука, трпение и слушање на гласот на самите лица со попреченост и нивните семејства. Пораката од Битола е јасна: инклузијата не е опционален „додаток“ на образованието и локалните политики, туку заедничка обврска без која ни едно дете не може да се чувствува вистински прифатено.

