Skip to content
Новите 12 баратели на азил кои се чуваат во новиот италијански миграциски центар во Албанија мора да бидат префрлени во Италија, одлучи судот, што е тежок удар за контроверзниот договор меѓу екстремно десничарската римска влада и Тирана, чија цел е да се ограничи доаѓањето на мигрантите.
Одлуката дополнително фрла сомнеж за изводливоста и законитоста на плановите на ЕУ, за кои се дискутираше во четвртокот, за истражување на начини за формирање центри за обработка и задржување мигранти надвор од блокот, како дел од новиот тврд пристап кон миграцијата.
Пресудата на италијанските судии во петокот значи дека новиот објект на италијанската влада е суштински испразнет откако четворица од првата група од 16 баратели на азил што пристигнаа во центарот за обработка беа веднаш вратени назад во Италија во четвртокот.
Од партијата на италијанската премиерка Џорџа Мелони ја осудија одлуката на социјалните мрежи, обвинувајќи ги „политизираните судии“ кои „би сакале да ги укинат границите на Италија.
Матео Пјантедоси, министерот за внатрешни работи, рече: „Ќе се жалиме до касациониот суд. Ќе продолжиме со она што Италија го постигнува во Албанија, а пошироко, тоа ќе стане европско право“.
Шеснаесетте баратели на азил, за кои италијанската влада тврди дека на крајот треба да бидат вратени во нивните „безбедни“ матични земји Египет и Бангладеш, пристигнаа во албанското пристаниште Шенѓин од италијанскиот остров Лампедуза со воен брод во средата.
Според договорот, потпишан од екстремно десничарската премиерка Мелони и нејзиниот албански колега Еди Рама, мажите пресретнати во меѓународните води кои преминуваат од Африка кон Европа ќе бидат задржани во центарот додека се обработуваат нивните барања.
Шемата, која може да обработува до 3.000 мажи месечно, ги исклучува жените, децата и ранливите поединци, кои ќе бидат однесени во Италија. Од првите четворица мажи вратени во Италија, се сметаше дека двајца се малолетни, а двајца се сметаа за ранливи.
Останатите 12 судиите сметаат дека се изложени на ризик од насилство доколку бидат депортирани во нивните матични земји, во одлука со која всушност беше потврдена пресудата од 4 октомври на Европскиот суд на правдата (ЕСП).
Само мигрантите кои доаѓаат од списокот од 22 нации кои Италија ги класифицира како „безбедни“ можат да бидат испратени во Албанија. Египет и Бангладеш се меѓу нив, но ЕСП пресуди дека земја надвор од блокот не може да се прогласи за безбедна освен ако целата нејзина територија не се смета за безбедна.
Според судијката Лусијана Санџовани, барателите на азил не може да се сместат во Албанија, бидејќи нивните земји на потекло не може да се класифицираат како „безбедни земји“.
Опозициските партии и националните весници во Италија соопштија дека иницијативата, која ќе чини околу 1 милијарда евра во текот на пет години, веќе е неуспешна, истакнувајќи дека владата потрошила 250.000 евра за транспорт на 16-те мажи во Албанија со воен брод.
Демократската партија рече дека планот пропаднал и Мелони треба да се извини, додека партијата Европа побара оставка од Пјантедоси.
Мрежата на невладини организации кои застапуваат 160 организации кои поддржуваат лица без документи, го опишаа италијанско-албанскиот договор како „нехуман, апсурден и скап систем што ги прекршува меѓународните обврски за човекови права“.
На самитот во Брисел во четвртокот, лидерите на ЕУ разговараа за поставување „центри за враќање“ – центри за обработка и притвор – во земјите надвор од блокот и претседателката на комисијата, Урсула фон дер Лајен, рече дека разговорите за тоа како тие би можеле да работат ќе продолжат.
Завршната изјава на самитот го одразуваше новото расположение на блокот за миграцијата, повикувајќи на „одлучни активности на сите нивоа за олеснување, зголемување и забрзување на враќањето од ЕУ користејќи ги сите релевантни политики, инструменти и алатки на ЕУ“.
Активистите и истражувачите постојано се прашуваа дали, споредено со добро финансираниот систем за азил со седиште во ЕУ, офшор центри или „жаришта за мигранти“ може да се сметаат за хумани, ефективни или дури и легални според меѓународното право.
Мелони по самитот рече дека има „многу земји кои гледаат на моделот на Албанија“, а неколку други екстремно десничарски лидери го пофалија она што холандскиот премиер Дик Шуф го опиша како „поинакво расположение во Европа“.
Други, сепак, беа претпазливи, прашувајќи за трошоците, сложеноста и ефективноста на „офшор“ моделот.
Нерегуларната имиграција во ЕУ опадна по миграциската криза во 2015 година и е намалена за повеќе од 40% оваа година во споредба со 2023 година, но цврстиот пристап на блокот одразува низа изборни успеси на екстремно десничарските, антиимиграциски партии.
Извор: Гардијан
