Владата до Собранието достави пакет‑измените на Законот за полиција, со кои предвидува да се распуштат Регионалните центри и полициските станици за гранични работи, а нивниот персонал да премине под командната капа на месните сектори за внатрешни работи (СВР).
Според образложението во предлог‑законот, целта е „оптимизација на организациската структура“ и „подобра распределба на човечките ресурси“. На терен, пак, потегот отвори лавина реакции: полициски извори предупредуваат дека таквото „претопување“ може да ја ослаби директната контрола врз државната граница и да создаде хаос во секојдневното функционирање.
„Регионалните центри за гранични работи се ‘око и уво’ на границата. Нивното расформирање значи враќање чекор назад во системот што последниве години донесе конкретни резултати и доби признанија од ФРОНТЕКС и од други меѓународни партнери,“ вели висок службеник од граничната полиција, кој побара анонимност.
Од мигрантска криза до ФРОНТЕКС
Единицата за граничен надзор стана клучна во 2015 година, кога низ јужната граница се прелеваше бран мигранти од Блискиот Исток и Африка. Тогашната координација со ФРОНТЕКС ја стабилизираше ситуацијата, а граничната полиција доби засилување и современа опрема.
„Токму тие центри овозможија брза размена на информации и распоредување на патроли таму каде што притисокот беше најголем“, додава истиот извор.
Сменета командна линија
Според предложената структура, сите сегашни гранични станици ќе бидат администрирани од соодветните СВР во Тетово, Битола, Струмица и Струга. Тамошните командири се грижат за јавниот ред, криминалистичките истраги и сообраќајната безбедност, а сега ќе треба да преземат и надзор на зелениот и синиот појас.
„Едно е да координираш урбан сообраќај и домашни расправии, а сосема друго е деноноќен граничен надзор, со термокамери и интернационална соработка. Едноставно овие работи се неспоиви, постојат посебни обуки за граничните полицајци, кои се градени со декади во соработка со меѓународни експерти“, коментира пензионирана началничка на секторот Антитероризам во МВР.
Законот е веќе во собраниска процедура. Ако биде усвоен, МВР ќе има рок од 60 дена за реорганизација. Засега од Министерството изостанува детален план за тоа како ќе се распределат 1.200‑те гранични полицајци и кој ќе ја превземе специјализираната опрема.
Без да се навлезе во политички калкулации, стручната фела предупредува: слабеењето на првата линија на државната граница во време на нестабилен регионален контекст носи ризици што тешко се надоместуваат.