Каде исчезна Илон Маск?

Илон Маск и Доналд Трамп некогаш беа нераздвојни фигури на интернетот и во коридорите на моќта во Вашингтон. Но, милијардерот кој доминираше со насловите, социјалните мрежи и политичките дебати денес речиси е исчезнат од јавниот дискурс на Републиканската партија – а со тоа и од Трамповиот свет.

На социјалната мрежа Truth Social, каде што Трамп честопати ги изнесува своите мисли без цензура, некогаш редовно го спомнуваше Маск. Сега, повеќе од еден месец нема ниту еден пост во кој се појавува неговото име, според анализа на Politico. Исто така, Трамповата кампања за собирање средства веќе не го користи Маск како мамка за донации, а ни членовите на Конгресот не го вклучуваат во своите билтени.

Оваа нагла промена доаѓа откако Маск најави дека ќе ги намали своите политички ангажмани и дека се враќа кон управувањето со Тесла. На Катарскиот економски форум тој најави дека ќе се фокусира на компанијата и ќе остане нејзин извршен директор најмалку уште пет години. Инвеститорите реагираа позитивно – акциите на Тесла краткорочно пораснаа.

Овој потег не само што го враќа Маск во бизнис фокусот, туку и политички му олеснува на Трамп. Популарноста на Маск значително опадна во последните месеци – дури и меѓу гласачите кои традиционално го поддржуваат Трамп. Поразот на републиканците во судската трка во Висконсин, каде што Маск беше и донатор и централен мотив во негативната кампања на демократите, само ја засили перцепцијата дека Маск станува товар.

Политички товар, но сè уште финансиски ресурс

Иако формално сè уште не е целосно отстранет од републиканските кругови, Маск јасно е изваден од првите редови на кампањата. Во февруари, Трамп редовно го користеше неговото име во кампањските е-пораки, уверувајќи ги поддржувачите: „Го сакам Илон Маск!“ Но, од март наваму, овие споменувања практично исчезнаа – само една порака го содржеше неговото име, и тоа во контекст на шапка што ја носел.

Во Белата куќа, името на Маск повеќе не се појавува во службени соопштенија. Дури и кога новинарите директно прашуваат за него, одговорот е обиколен. „Мисијата на DOGE – да се намали трошењето, измамите и злоупотребите – продолжува,“ изјави портпаролката Каролин Ливит, не споменувајќи го Маск по име.

Јавноста се свртува против „маскизмот“

Според последните анкети, Маск е многу понепопуларен од самиот Трамп – особено кај независните гласачи и луѓето без високо образование. Според Navigator Research, реформите на агенцијата DOGE биле подобро прифатени кога не биле директно поврзувани со Маск. Анкета на Data for Progress покажува дека мнозинството Американци сакаат Маск да се повлече од владините обврски кога ќе му заврши мандатот како специјален функционер – што треба да се случи до крајот на мај.

„Проблемот никогаш не беше само Маск, туку ‘маскизмот’ – културата што тој и Трамп ја создадоа,“ вели Џеси Фергусон, демократски стратег. „Тоа е идеологија што се мери не по идеи, туку по штетата што ја предизвикува.“

Трамп и Маск: крај на една политичка симбиоза?

Драматичното дистанцирање од Маск е уште поочигледно онлајн. Додека во февруари и март Трамп во просек го споменуваше Маск четири пати неделно, од април наваму – ниту еднаш.

Неговото исчезнување од политичката сцена се одразува и во медиумите и на интернет-пребарувањата. Маск повеќе не е редовна тема на насловните страници, а неговото влијание како централна фигура во политичките расправи значително опадна. Но, неговото влијание зад сцената не исчезнало целосно.

Само минатата недела Маск беше во Саудиска Арабија заедно со Трамп, присуствувајќи на голем инвестициски форум и ракувајќи се со регионални лидери. Неговите луѓе во DOGE, исто така, остануваат во институциите, продолжувајќи ги напорите за т.н. „ефикасна влада“.

Повлекување или само нова стратегија?

Во разговор со медиумите, Маск рече дека нема да ги повтори политичките инвестиции од 2024 година – кога вложи 290 милиони долари во поддршка на Трамп. „Ќе трошам многу помалку во иднина,“ изјави тој.

Заедно со оваа најава доаѓа и нов фокус – враќање кон автомобилската индустрија. Маск изјави дека ќе го намали времето посветено на DOGE и ќе остане извршен директор на Тесла најмалку до 2030 година.

Акциите на компанијата краткорочно пораснаа, а и покрај падот од 12% од почетокот на годината, довербата на инвеститорите повторно расте – делумно поттикната и од олеснувањето на трговските тензии меѓу САД и Кина.