Кај си да писнеш за УСЈЕ? — Арсовска со јавно „едуцирање“ на Ѓорѓиевски

Градоначалничката на Скопје, Данела Арсовска, со остар фејсбук-статус влезе во нов фронт на полемика за загадувањето и надлежностите околу жариштата на отпад во метрополата, директно прозивајќи го кандидатот Орцe Ѓорѓиевски и посочувајќи на индустриски извори и општински обврски. „Додека Орце Самка Ѓорѓиевски ми прави нарачки поврзани со последниве настани, ајде да го едуцираме бидејќи нема знаење“, напиша Арсовска, додавајќи дека „очигледно вложува и многу пари во ПР за да се промовира за град Скопје“. Таа порача: „Кај си да писнеш за УСЈЕ кој е утврден голем загадувач со ПМ и азотни оксиди многу над дозволеното, да престане да не труе со согорување 365 дена во годината?“

Арсовска го отвори и прашањето за старата градска депонија Вардариште, инсистирајќи дека „Вардариште е на општина Гази Баба“ и дека „пред скоро 2 години, за прв пат по 60 години град Скопје во целост го исчисти делот под надлежност на ’Комунална хигиена‘ и на таа локација повеќе не се генерира отпад“. Според неа, „останатиот дел од таа локација кој се протега на 60 илјади метри квадратни е надлежност на општина Гази Баба“, а за дивите депонии и потпалувачите „надлежност имаат и Министерството за животна средина и МВР“. Таквата поделба на одговорноста градот ја има изнесено и претходно, а медиумските објави деновиве нотираат и вонредни мерки – забрана за движење на територијата на Вардариште поради ризиците од пожар.

Во центарот на статусот е и хаваријата во Трубарево. „Фабриката во Трубарево е надвор од ГУП и град Скопје нема никаква надлежност таму. За таму барај си го градоначалникот на Гази Баба“, му доболена Арсовска на Ѓорѓиевски, алудирајќи дека „ако онака непристрасно писнеш како што треба, ќе му штетиш на рејтинг“. Пожарот во објект на „Ф-групација“ со пластичен отпад, што деновиве ја задуши источната периферија на градот, беше целосно изгаснат, но јавната расправа за надлежностите и контролата врз ризичните складишта продолжи и откако чадот се разреди.

Градоначалничката се наврати и на депонијата „Дрисла“: „’Дрисла‘ не согорува од 2022 година, кога е ставен во употреба автоклавот за стерилизирање и компримирање. За пироманите барај си го Панче Тошковски…“ Новиот стерилизатор навистина беше промовиран во февруари 2022 година со образложение дека медицинскиот отпад ќе се третира без согорување; јавни комуникации на депонијата повторија истото и подоцна. Во последните денови, меѓутоа, властите истакнаа дека состојбите на теренот бараат и кривична одговорност за можни потпалувања и дополнителна координација меѓу инспекциите.

Забележлив дел од објавата Арсовска го посвети на цементарницата „Титан–УСЈЕ“. „Кај си да писнеш за УСЈЕ…?“ — праша таа, повикувајќи се на претходните мерења на азотни оксиди и ПМ-честички. Во јануари 2023 градот најави кривична пријава, тврдејќи дека во котларницата за загревање се евидентирани „повеќе од двојно поголеми“ вредности на NOx од дозволените. Компанијата тогаш јавно тврдеше дека не влијае на PM10 во поширокиот амбиент и дека ги почитува дозволите, а регулаторите најавија казни и можни мерки доколку се утврдат прекршувања. Темата останува контроверзна и бара финален институционален епилог.

На крајот од статусот, Арсовска му порача на соперникот: „Ај сега иди пак сликај се сред некој пожар како загрижено гледаш…“, со инсинуaција дека кампањските појавувања не се замена за институционално дејствување. Ѓорѓиевски засега не одговори со подробна реплика на конкретните точки од нејзината објава, но локални медиуми веќе ја пренесоа полемиката, која се одвива паралелно со барањата на граѓаните за транспарентни податоци за загадувањето и јасна карта на надлежностите.

Фактографијата која може да се провери е следна: Вардариште формално е на територија на Општина Гази Баба, а градот претходно соопштуваше дека го исчистил својот дел и дека остатокот е локална надлежност; „Дрисла“ во 2022 воведе стерилизација на медицинскиот отпад наместо согорување; за „УСЈЕ“ постојат официјални записници и најави за санкции поврзани со емисиите, но и јавни одбрани од страна на компанијата. Сè останато — од утврдување вина за пожарите до техничките стандарди на конкретни постројки — е на теренот на институциите и инспекциските служби, кои ќе мора да дадат мерливи резултати, а не само соопштенија.