Катастрофална состојба на Охридското езеро

Граѓанската иницијатива „Охрид СОС“ предупредува дека состојбата на терен е „катастрофална“: урбанистичките планови и препораките на УНЕСКО, велат, систематски се игнорираат, додека се продолжува со кршење на законите. Од иницијативата бараат институциите да ја увидат реалната слика на критичните точки, а седниците да се одржуваат на локации каде деградацијата е највидлива, за одговорноста да биде непосредна и проверлива.

Следните месеци ќе бидат тест за институционалната дисциплина: колку брзо ќе се подготват законските измени, како ќе се санкционира бесправната градба, дали ќе се воспостави строга контрола врз урбанизацијата и како ќе се намали притисокот врз езерото. Охрид е и престиж и обврска; доколку плановите не се претворат во дела, ризикот за статусот на светско наследство останува реален.

Владата ги задолжи министерствата за транспорт, животна средина и просторно планирање и за култура и туризам, како и општините Охрид, Струга и Дебарца, да подготват предлог-измени на Законот за управување со светското природно и културно наследство во Охридскиот Регион. Паралелно ќе се ревидира Планот за управување – со фокус на урбанизацијата и бесправно изградените објекти – и ќе се предложат конкретни промени во законите и подзаконските акти за побрзо спроведување на препораките на УНЕСКО, соопшти министерот за култура и туризам Зоран Љутков по третата седница на Националната комисија за УНЕСКО во Охрид.

Одлуката за забрзани мерки следи по 47. сесија на Комитетот за светско наследство во Париз, каде состојбата со Охридскиот Регион беше детално разгледана. Комитетот даде дополнителен рок од една година за спроведување корективни мерки со цел зачувување на статусот и универзалната вредност на регионот. Во нацрт-одлуката се нотирани главните ризици: неконтролиран урбан развој, недоследности во просторното планирање, несоодветни интервенции, еутрофикација на езерото и големи инфраструктурни зафати што доведоа до сериозно нарушување на атрибутите на заштитеното подрачје. Предлогот регионот да се стави на Листата на светско наследство во опасност беше инструмент за притисок – да се запре деградацијата и да се вратат атрибутите што ја носат извонредната универзална вредност.