„Казна што навредува“: Семејството на Теодора Ристовска огорчено

Апелациониот суд во Гостивар ја потврди пресудата на Основниот суд Тетово со која Менсур Пајазити од Голема Речица е прогласен за виновен и осуден на две години затвор за сообраќајката во која во август 2022 година загина 22-годишната Теодора Ристовска. Одлуката на второстепениот суд предизвика жестока реакција од семејството, кое во писмо до јавноста ја нарече пресудата „срам за правдата“ и „подбив со жртвата“.

„Животот на Теодора згасна, а казната изгледа како подбив… наместо правда што ќе донесе мир, добиваме систем кој со својата блага и селективна казна создава уште поголема недоверба и омраза“, пишуваат Ристовски, додавајќи дека „кога казната е непропорционална со загубата, виновен станува не само сторителот, туку и самиот систем“. Тие тврдат дека осудениот „слободно се движи, дури повторно седнува зад воланот, без видливо чувство на вина“, и најавуваат дека нема да замолчат: иако понатамошниот правен чекор зависи од Јавното обвинителство, ќе продолжат да бараат одговорност и преку јавната осуда „оваа неправда да не остане без последици“.

Предметот има долга процесна историја. По несреќата на 15 август 2022 во Тетово, првостепениот суд во ноември 2023, по признание на вина, изрече затвор од три години и шест месеци; Апелација ја намали на две години. Врховниот суд ги укина двете пресуди и предметот го врати на повторно судење. На 7 април 2025, во повторената постапка, Пајазити повторно призна вина и доби двегодишна казна, што сега е потврдена од Апелација.

Според правосилно утврдените факти, Пајазити управувал „БМВ“ по булевар со 59 км/ч, брзина што не била приспособена на условите за навремено запирање, и не отстапил првенство на обележан пешачки премин на кој поминувала Ристовска. Квалификацијата е загрозување на јавниот сообраќај поради непочитување прописи со тешки последици.

Семејството инсистира дека вакви пресуди го еродираат јавниот морал и довербата во институциите: „Кога убиецот шета слободен, целата нација е жртва. Правдата мора да биде видлива, опиплива и вистинска.“ Тие апелираат за „човечност и фер однос“ и потсетуваат дека интересот на јавноста е природен „кога млад живот е згаснат“.

Одлуката повторно го отвора прашањето за казнената политика во сообраќајните дела со смртна последица и доследноста во примената на законите за заштита на пешаците, особено на обележани премини. Правниците предупредуваат дека судовите мора да балансираат меѓу индивидуализација на казната и генерална превенција, но и дека транспарентното образложување е клучно за легитимитетот на исходите. Во меѓувреме, семејството на Теодора најавува продолжување на битката за „видлива и вистинска правда“, со порака дека „животот на Теодора не е бројка во досие – тоа е наша вечна рана“.