Кој е Ивица Томовски кого СДСМ го обвини за милионски криминал

Ивица Томовски, актуелен директор на Службата за општи и заеднички работи на Владата (СОЗР), деновиве се најде во фокусот на јавноста откако опозициската СДСМ го обвини за „милионски криминал“ поврзан со државни тендери. Случајот отвори бројни прашања за неговата улога во власта и начинот на кој функционираат партиско-бизнис релациите. Кој е Томовски, каква е неговата кариера од 2010 година наваму, и какви се конкретно обвинувањата за милионски малверзации што ги изнесе СДСМ против него?

Од приватен сектор до државна функција

Томовски својата кариера првично ја гради во приватниот сектор. Дипломира и се стекнува со магистратура по менаџмент на човечки ресурси, а подоцна работи како консултант и раководител во бизнис-сферата. Едно време беше управител на компанијата ЕЛЕМ Турс, поврзана со државната електроенергетска фирма ЕЛЕМ (денешна ЕСМ. Овој ангажман му овозможи да стекне искуство во управување, но и да воспостави контакти со лица од енергетскиот сектор.

Во јавноста Томовски стана позабележителен дури во периодот по 2017 година, со оглед дека активно се вклучи во политичките случувања како кадар близок до опозициската ВМРО-ДПМНЕ. Во 2020 година, додека формално работеше во ЕЛЕМ Турс, тој одржа прес-конференција обвинувајќи за наводно местен тендер од 19 милиони евра во корист на фирма блиска до тогашната власt. Државната компанија ЕСМ тогаш реагираше дека „лицето Ивица Томовски, вработено во ЕЛЕМ Турс“ изнесува неосновани обвинувања против фирмата од која зема плата

. Овој настап покажа дека Томовски веќе се позиционирал како остар критичар на владата предводена од СДСМ, најавувајќи ја подоцна својата поголема политичка амбиција.

Партиски активизам и неговата блискост со Мицкоски

Со текот на годините, Томовски прераснува во лојален партиски кадар на ВМРО-ДПМНЕ, важен за тимот на нејзиниот лидер Христијан Мицкоски. Се смета дека Томовски е дел од потесниот круг соработници на Мицкоски – нивната деловна поврзаност датира уште од времето кога Мицкоски беше директор на ЕЛЕМ (2016-2017).

Според наводи изнесени од опозицијата, компанијата „Сити Логистик“ во сопственост на Томовски тогаш добила тендери од ЕЛЕМ во вредност од околу 60.000 евра, со потпис токму на Мицкоски.

Ваквите информации беа презентирани од пратеникот Дарко Каевски (СДСМ) во 2022 година, кој го нарече Томовски „паразит на ВМРО-ДПМНЕ“ затоа што извлекувал корист од државни ресурси преку партиски врски.

Томовски ги отфрли тие обвинувања, но тие остануваат дел од јавниот наратив за неговата близина со врвот на ВМРО-ДПМНЕ.

Во самата партија, Томовски денес е позициониран како член на Централниот комитет на ВМРО-ДПМНЕ и важи за влијателна фигура во нејзините редови.

Неговата сестра во 2025 година била вработена во полицијата (ОВР Струга) без претходно искуство во безбедносниот сектор – што левичарската партија Левица го означи како уште еден случај на непотизам во владата на Мицкоски.

Ваквите назначувања по роднинска или партиска линија дополнително ја зацврстуваат перцепцијата дека Томовски е дел од новата владејачка елита која ги користи позициите за свое окружување.

Назначување за директор на СОЗР

По победата на ВМРО-ДПМНЕ на парламентарните избори 2024 година и формирањето на владата предводена од Мицкоски, започна смена на раководни кадри во државните институции. На 28 јуни 2024 година Владата го именува Ивица Томовски за нов директор на Службата за општи и заеднички работи на Владата (СОЗР).

СОЗР е орган во состав на владата задолжен за обезбедување логистичка поддршка – управување со државни објекти, возен парк, набавки за потребите на владини институции и слично. Владата го претстави Томовски како стручно лице со долгогодишно менаџерско искуство и магистерски студии по човечки ресурси

„Тој има магистратура по менаџмент на човечки ресурси и долгогодишно професионално искуство во деловното работење, консалтинг услуги и менаџирање во приватниот сектор,“ соопштија од Владата при неговото назначување“

Дополнително, беше наведено дека Томовски се усовршувал на интернационални школи за менаџмент и дека претходно раководел со ЕЛЕМ Турс, што требаше да ја долови неговата компетентност за новата позиција.

Неговото именување дојде во пакет со други кадровски промени – на пример, во тој период Владата ги постави и партиските кадри Игор Јанушев за генерален секретар на Владата, Елена Петрова за директорка на УЈП, Бобан Николовски за директор на Царина и др. Овој бран на именувања покажа намера новата власт брзо да ја преземе контролата врз клучните административни сервисни служби.

Како директор на СОЗР, Томовски раководи со службата која во изминатиот период склучила повеќе големи договори и јавни набавки за потребите на владините институции. Дел од тие активности опфаќаат и набавки на, како што посочува Левица, „егзотично овошје и скапи прошетки на владините функционери“ – алузија на тендери за набавка на храна, протоколарни патувања и слично. Но, токму ваквите тендери ќе станат повод за сериозни обвиненија за злоупотреби на функцијата.

Обвинувања за милионски тендерски малверзации

Опозициската СДСМ во текот на 2025 година почна јавно да го обвинува Томовски за вмешаност во коруптивни шеми поврзани со тендери. Во јануари 2025, СДСМ обелодени случај со тендер за обезбедување на државни објекти, вреден 3,5 милиони евра, кој СОЗР го доделил на приватната агенција „Праеториан ДООЕЛ“.

На прес-конференција, опозицијата изнесе документи според кои во екот на тендерската постапка, во фирмата „Праеториан“ се појавува Власе Танаскоски – лице во роднинска врска со Ивица Томовски. Конкретно, огласот за обезбедување бил распишан на 10 октомври 2024, а само осум дена подоцна (18 октомври) е регистрирана подружница на „Праеториан“ во Охрид, за чиј раководител е назначен токму Танаскоски.

Адресата на таа подружница совпаѓала со седиштето на компанија во сопственост на Дарко Гашиќ – прв братучед на Томовски.

СДСМ оцени дека станува збор за „класичен пример на злоупотреба на функцијата и директен судир на интереси“, каде власта овозможува државните пари да завршуваат во џебовите на луѓе блиски до функционерите. Опозицијата побара итна истрага од Антикорупциската комисија и Јавното обвинителство за овој случај.

Подоцна се дозна и дека сопственикот на агенцијата „Праеториан“, покрај роднинската поврзаност, има и криминално досие – бил правосилно осуден за трговија со дрога во минатото. Тоа го отвори прашањето како така контроверзна фирма добила чувствителен договор за обезбедување државни објекти. Самиот Томовски, во изјава за медиумите тогаш, негираше било каков непотизам. Тврди дека немал информации оти негов далечен роднина учествувал во тендерот и дека „можеби тој Танаскоски му е некој многу далечен роднина, а можеби и ништо.

Притоа призна дека Дарко Гашиќ му е братучед, но инсистираше оти нема судир на интереси во доделувањето на тендерот.

Антикорупциската комисија (ДКСК) отвори предмет по ова прашање и го истражуваше тендерот неколку месеци. Меѓутоа, на седница одржана на 14 ноември 2025, комисијата донесе одлука да ја запре постапката, образложувајќи дека не утврдила повреда на одредбите за судир на интереси.

Одлуката следела откако Томовски им доставил две изјави на нотар: едната дека Власе Танаскоски не му е близок, а другата дека под полно морална и кривична одговорност изјавува оти нема приватен интерес во споменатата јавна набавка и не стекнува корист од неа ни тој ни негови блиски лица. Со ваквите гаранции, случајот „Праеториан“ беше привремено затворен од страна на Антикорупциска – потег што СДСМ го оцени како проблематичен, но најави дека ќе продолжи да ги следи „коруптивните шеми“ на власта.

Вистинска експлозија во јавноста настана во декември 2025, кога СДСМ излезе со нови тврдења – овојпат директно таргетирајќи семејна фирма на Томовски за наводно испумпување на милионски суми од буџетот.

Членот на Централниот одбор на СДСМ, Александар (Саша) Димитријевиќ, на 6 декември 2025 обелодени дека компанија поврзана со семејството на Томовски добила вкупно 161 тендер во вредност од околу 5,3 милиони евра од државни институции и општини раководени од ВМРО-ДПМНЕ. Станува збор за фирмата „Сити Логистик“ од Струга, основана од таткото на Ивица – Витомир Томовски – и водена од нивен семеен пријател Слободан Кутановски, која подоцна го сменила името во „Сити аутсорсинг“ (со задржување на истата адреса и ист матичен број на фирмата).

Според СДСМ, бизнис-дејноста на фамилијата Томовски експлодирала по доаѓањето на ВМРО-ДПМНЕ на власт – само во 2024 годината приходите пораснале за 306%, а во тековната 2025 компанијата земала нови 10 тендери од околу половина милион евра. „Сосема е јасно за што служи Томовски во ВМРО-ДПМНЕ и во Владата после ова – важно фамилијарните бизниси си течат“, изјави Димитријевиќ, најавувајќи дека „парите каде завршуваат освен во џебовите на фамилијата Томовски“ ќе откријат во наредните „бомби“.

Опозицијата дури објави и доказ дека официјален контакт-телефон на компанијата „Сити аутсорсинг“ води директно до Ивица Томовски – при проверка, на тој број излегува негова фотографија (веројатно преку апликација како Вибер). За СДСМ, тоа е дополнителен показател за семејната поврзаност и контролата што Томовски ја има врз фирмата, и побараа Државната комисија за корупција и обвинителството да испитаат можен судир на интереси и корупција „во врвот на владата на Мицкоски“.

Партиската портпаролка Богданка Кузеска саркастично праша „Кој сега ќе бара извинување од Томовски?“, алудирајќи на тоа дека наместо тој да добива извинување, можеби самиот треба да даде одговори за скандалот.

Одговорот на Томовски: негирање и тужби

Ивица Томовски решително ги отфрла сите обвинувања за незаконити дејства. Веднаш по прес-конференцијата на СДСМ, тој реагираше преку објава на социјалните мрежи, нарекувајќи ги изнесените тврдења „измислици“ и најавувајќи тужба за клевета против СДСМ.

Томовски нагласува дека нема приватна фирма во моментов и дека не поседува ниту удел во компанијата што ја спомнува опозицијата. „Јас во моментов немам никаква приватна компанија и единствено сум насочен кон мојата работа како директор на Службата за општи и заеднички работи. Целиот мој живот работам чесно, одговорно и посветено, така и ќе продолжам. СДС ќе мора да се извини поради изнесените клевети, во спротивно ќе поднесам тужба,“ напиша Томовски на Фејсбук. Тој ги повика и „сите можни институции“ да го истражат случајот, убеден дека нема ништо противзаконско во неговото работење.

Во својата подолга реакција, Томовски изнесе контра-обвинувања кон СДСМ. Рече дека не му е јасно „зошто би бил криминал тоа што фирма која не е моја учествувала и победила на тендер“ и спореди со примери од времето на владата на Заев: фирмите на самиот Заев додека бил премиер добивале тендери, вицепремиер во таа влада градел модуларни болници за свој колега министер, па дури и дека владата на СДСМ доделила државно земјиште и фотонапонски лиценци на сопругата на тогашен премиер.

Со тоа, Томовски сугерира дека и претходната власт имала слични конфликти на интереси, па прозва опозицијата да не глуми лажен морал. Неговиот став е дека СДСМ води „уличарска политика“ од немоќ и страв од пораз: „Тактиката каде крадецот вика ’држете го крадецот‘ им е својствена на луѓе облеани во страв и без елементарна чест“ – напиша Томовски, обвинувајќи ги политичките противници за морална деградација.

Томовски особено се разгневи поради тоа што опозицијата наводно јавно го објавила неговиот приватен телефонски број во документите, иако тој број „го знаат сите што ме познаваат“ и го користел со години.

„На истиот број можеа да се јават и да се извинат, но тие одбраа да одиме по судски пат. Затоа уште еднаш повторувам: ќе одговараат, следува тужба,“ истакна тој.

СДСМ од своја страна возврати дека не се плашат од неговите закани и дека „не се извинуваме на криминалци“, па дури најавија уште понови информации за „чистењето на буџетот“ од фамилијата Томовски.

Интересно е дека во целиот случај се огласи и самата компанија „Сити аутсорсинг“, која преку соопштение демантира било каква поврзаност со Томовски. Од таму рекоа дека наведениот човек (директорот на СОЗР) нема никаква деловна, кадровска или друга врска со нивната фирма и дека се работи за „политичка пресметка на нивен грб“. Потенцираа дека компанијата работи законски и остварува раст, делумно и затоа што две други компании на пазарот згаснале, па презеле дел од нивните клиенти. Со ова, „Сити аутсорсинг“ се обиде да се дистанцира од политичкиот пожар, истакнувајќи дека семејните релации не влијаеле врз нивните државни зделки.

Извори: Слободна Европа, Алсат, еМагазин, Плусинфо, А1он, Либертас, изјави на СДСМ и ВМРО-ДПМНЕ.