Skip to content
Франција влезе во нов политички заплет по гласањето недоверба во понеделникот, 8 септември 2025: владата на Франсоа Бајру падна со 364 гласа „против“ и 194 „за“, а Елисеј ја соопшти единствено клучната реченица – претседателот Емануел Макрон „во следните денови“ ќе именува нов премиер, наместо да распише нови избори.
Со ова, Макрон се подготвува да го избере седмиот премиер од почетокот на своето владеење: по Едуар Филип, Жан Кастекс, Елизабет Борн, Габриел Атал и краткиот мандат на Мишел Барние во 2024, Бајру – кој управуваше девет месеци – станува шестиот кој заминува. Следниот, каков и да е, ќе мора да управува со истата фрагментирана Национална асамблеја и со истите буџетски рокови.
Паѓањето на владата е директен производ на фискалната стратегија: Бајру сам побара гласање доверба за пакет мерки од околу 44 милијарди евра за 2026, насочен кон дефицит кој останува двојно над границата на ЕУ и долг околу 114% од БДП. Пратениците го соборија планот; опозицијата бара распуштање на парламентот, а на улица се најавуваат синдикални дејствија и граѓански блокади, додека пазарите гледаат кон ревизијата на суверениот рејтинг од „Фич“ оваа недела.
Кој може да дојде на Матинјон? Во париските кругови кружеа неколку јасни патеки
— Лојалист од „центарот“ и од сегашниот кабинет. Имено, се спомнуваат министерот за правда Gérald Darmanin, министерот за вооружени сили Sébastien Lecornu, како и Catherine Vautrin (труд/здравство) и министерот за финансии Éric Lombard. Оваа опција би значела „удвојување“ на досегашната стратегија – потрага по нестабилни мнозинства случај по случај – со политичар кому Макрон му верува и кој може да го одбрани буџетот.
— Отворање кон умерената левица. Името на Raphaël Glucksmann, лидер на Place Publique и влијателен европратеник, фигурира во дел од шпекулациите, како и на поранешниот премиер Bernard Cazeneuve – човек што во неколку наврати беше опишан како компромисен профил кој тешко е да се „сруши“ на прва. Но секое лево вртење би барало и корекции на фискалната линија, што може да го раздразни центарот и пазарите.
— Технократско решение. Во услови на распарчена Асамблеја и тешки преговори за буџет, „именување за смирување“ – како актуелниот финансиски ресорник Éric Lombard или европскиот ветеран Pierre Moscovici – се чита како начин да се протурка минимумот неопходен за 2026, со порелаксирана консолидација и повеќе преговори со социјалистите.
Сепак, ни една од овие патеки не гарантира стабилно мнозинство. Националното собрание останува заковано меѓу три блока – центарот на Макрон, левицата и крајната десница – а и Лепен и Меланшон веќе го користат моментот за нов притисок: првичен чекор кон нови избори, или барем кон тврдо условување на секој идна премиерска номинација. Засега, Елисеј откажува ново распуштање: избори би можеле да ѝ подарат апсолутно мнозинство на едно од двата радикални пола – ризик кој Макрон не сака да го преземе по лошото искуство од 2024.
Во срцето на одлуката е буџетот. Гласањето кое го симна Бајру беше – суштински – пресуда за патот на Франција меѓу остри кратења и нови приходи. Пазарите се нервозни, но и скептични дека следникот ќе спроведе исто „тврда“ програма без парламентарна поддршка; сценариото што добива на тежина е помалку агресивна консолидација, делумно преку даночни корекции на врвот, за да се купи мир и време.
Затоа, прашањето „кој“ – Дарманен, Лекорњу, Воатрeн, Ломбард, Гликсман, Казнев или „некој трет“ – е речиси помалку важно од „како“. Како ќе се состави тим што може да ја прегази првата бариера (лага доверба и/или договор за буџет), да ја намали политичката температура на улицата и да испрати сигнал на доверба кон „Фич“, „Мудис“ и „S&P“. За Макрон, седмиот премиер нема да биде само ново лице – туку и план за преживување на мандатот до 2027 без уште едно „рушење“.