Колабира Владата во Франција

Париз ја завршува летната пауза со висок ризик: премиерот Франсоа Бајру најави дека на 8 септември ќе побара гласање за доверба — потег со кој, како што вели, сака „јасност“ околу курсот на владата.

Во првата реченица од својата изјава го постави и рамката на судирот: дали Франција е пред опасност што бара итна акција и дали единствениот начин да се избегне катастрофа е строг надзор над јавните финансии. Токму таму е и центарот на кризата. Бајру уште во јули го отвори буџетот за 2026 и објави амбиција за околу 44 милијарди евра заштеди, предупредувајќи дека каматниот товар годинава станува најголема расходна ставка.

На маса се ставени и симболично чувствителни идеи — како укинување на 8 Мај и Велигденски понеделник како државни празници — со аргумент дека продуктивноста и фискалната дисциплина мора да добијат предност.

Од другата страна, улицата веќе се организира. Под мотото „Bloquons Tout“ („Блокирај сè“) се најавува масовна блокада на 10 септември, само два дена по гласањето за доверба. Крајнолевичарската ЛФИ повика на генерален штрајк и веќе најави дека ќе гласа против владата; лидерството на пратеничката група оцени дека Бајру практично си го одредил датумот за заминување.

Зелените и Комунистите — заедно со ЛФИ дел од Новиот народен фронт — исто така ќе ја повлечат поддршката. Од десно, Националната партија смета дека премиерот нема легитимно мнозинство ни во Националното собрание ни во земјата и дека гласање доверба би било „предавство“ кон нивните гласачи. Пресметката е јасна: шансите Бајру да ја преживее седницата се мали.

Но вистинската цел на опозицијата не е само премиерот. И левицата и крајната десница гледаат можност преку соборување влада по влада да го зголемат притисокот врз претседателот Емануел Макрон — сценарио во кое поразот на кабинетот е чекор кон предвремени претседателски избори. Како и толку пати досега, тежината на вагата ја држат Социјалистите.

За нив ова е класична дилема: да му дадат кислород на непопуларна влада и да го раздробат левиот табор, или да гласаат со крајната десница и да ризикуваат уште подлабока политичка неизвесност. Сигналите засега се недвосмислени: раководството на партијата кажува дека нема да му даде доверба на Бајру и дека „најнеправедниот буџетски предлог“ не може да добие поддршка ни во парламентот, ни кај синдикатите, ни во општеството.

Сам Бајру возвраќа дека најголем ризик е нефункционалноста и одолговлекувањето. „Одговорноста е на пратениците,“ порача, додавајќи дека на 8 септември секој ќе биде директно одговорен пред Французите. Ако падне, прашањето веднаш станува кој воопшто може да управува со Франција со сегашниот распоред на сили во Националното собрание — и дали претседателот повторно ќе посегне по распуштање.

До тогаш, нервозата веќе се пресликува во кабинетите на министерствата, во седиштата на синдикатите и во канцелариите на инвеститорите: гласањето за доверба ќе биде референдум и за фискалната терапија и за политичката геометрија на Републиката во месеците што следат.