Skip to content
Кандидатот на ВРЕДИ за градоначалник на Општина Чаир, Изет Меџити, на прес-конференција најави капитален проект: вградување модерни лифтови во постари згради со четири и пет ката. Според првичната техничка скица, без поголеми интервенции може да се инсталираат 81 лифт – по еден за 81 влез во 31 зграда. Инженерски тимови, вели Меџити, веќе се на терен за детални процени по објекти, а подготовките за реализација течат. Паралелно, тој ја најави и програмата за енергетски ефикасни фасади во постарите станбени блокови, со потенцијална заштеда на енергија до 50%.
Како оперативен гарант на процесот, Меџити го назначи носителот на советничката листа на ВРЕДИ во Чаир, Мухамед Муртези, за координатор – со мандат да ја следи секоја фаза, од „првата лопата“ до пуштањето во употреба на последниот лифт. Целта, повтори кандидатот, е достоинствен и безбеден пристап до домот за повозрасните, за лица со попреченост и за семејства со мали деца, но и директно зголемување на вредноста на становите во овие објекти.
Контекстот е поширок од една инфраструктурна интервенција. Чаир, како и други скопски општини, има значаен фонд на згради од постари генерации, граден без лифтови – време кога демографијата, пристапноста и урбаната густина биле различни. Денес, стареењето на населението и современите стандарди за универзален дизајн ја прават пристапноста јавен интерес, не приватна погодност. Од таа перспектива, најавената мерка има социјална тежина: го намалува секојдневниот товар на илјадници жители и ја отвора зградата кон сите, не само кон „поспособните“.
Но успехот ќе зависи од три практични прашања што треба јавно и навреме да се разјаснат:
— Финансирање и модели на соучество (буџет, грантови, евентуално кофинансирање со заедниците на станари).
— Статичка и правна изводливост (градежни дозволи, зафат на заеднички простори, согласности на станарите).
— Одржување и сервис (долгорочни договори, резервни делови, реагирање 24/7).
Доколку овие ставки бидат транспарентно адресирани – со јасен роковник, отворени тендери и јавен увид – Чаир може да добие модел на пристапно домување што ќе се реплицира и во други општини. Во спротивно, ризик е добрата намера да остане во рамките на кампањата.
