Мерц: Малку шанси неделава за пробив со американскиот план за Украина

Додека Американската делегација пласира постојано наратив дека на чекор се до решение стаса студен туш од германскиот канцелар Фридрих Мерц кој оцени дека оваа недела е малку веројатно да се случи вистински пробив околу мировниот договор за Украина, кој го предлагаат Соединетите Американски Држави. По консултациите со лидерите на Европската унија, тој порача дека процесот е тежок и бавен, а очекувањата треба да останат приземни.

Мерц зборуваше на маргините на самитот ЕУ–Африканска унија во Луанда, главниот град на Ангола. Според неговата оценка, дури и во најдобро можно сценарио, оваа недела може да донесе само „мали чекори напред“, а не конечен договор или драматично приближување на ставовите. Со тоа Берлин јасно сигнализира дека европските престолнини се далеку попретпазливи од Вашингтон во однос на темпото и содржината на преговорите.

Изјавите на Мерц доаѓаат веднаш по одржувањето на разговорите на високо ниво во Женева, каде претставници на САД, Европа и Украина ја разгледуваа најновата верзија на мировниот предлог на Вашингтон. Оригиналниот документ од 28 точки, според дел од европските сојузници, премногу ѝ одел во прилог на Русија: од Киев би се барало да отстапи значителни делови од својата територија и да ја ограничи сопствената војска, меѓу другото и во поглед на бројноста и капацитетите.

По женевските консултации, американскиот државен секретар Марко Рубио зборуваше за „значителен напредок“ и најави дека преговарачите од САД и Украина веќе изготвиле ревидирана мировна рамка. Токму тука се гледа јазот меѓу американската политичка потреба да се покаже напредок и европската загриженост дека преголеми отстапки кон Москва би оставиле долгорочни безбедносни последици за Украина и за целиот источноевропски регион.

Во своите изјави Мерц нагласи дека „следниот чекор мора да биде Русија да дојде на маса“. Без учество на Москва, сите преговарачки рамки остануваат на ниво на теорија и меѓусојузнички усогласувања. Канцеларот практично потсетува дека секој мировен документ, колку и да е внимателно напишан, нема реална тежина ако Кремљ не е подготвен да разговара за прекин на огнот и за идниот статус на окупираните територии.

За Украина, пак, секоја нова верзија на мировен план ја отвора истата болна дилема: како да се заштити територијалниот интегритет и безбедноста на државата, а истовремено да не се изгуби поддршката од клучните западни партнери кои бараат „реализам“ и компромис. Сигналите од Берлин и од други европски престолнини сугерираат дека неделава повеќе ќе помине во технички консултации и усогласување на ставовите, отколку во вистински историски пробив.