Големите технолошки компании како Microsoft и Amazon планираат да ги претворат поранешните електрани на јаглен и гас низ цела Европа во модерни центри за податоци.
Овие објекти веќе имаат пристап до клучни ресурси, електрична енергија и вода, што овозможува побрза изградба и помалку бирократија, особено важно за индустријата за вештачка интелигенција, која има огромни барања за енергија.
Од друга страна, енергетските компании како Engie (Франција), RWE (Германија) и Enel (Италија) го гледаат ова како можност да ги намалат трошоците за затворање на старите електрани и во исто време да остварат профит преку долгорочни договори за снабдување со „зелена“ енергија.
На овој начин, тие ослободуваат средства за развој на обновливи ресурси, додека ИТ компаниите добиваат побрз пристап до ресурсите.
Компании како „Мајкрософт“ истакнуваат дека поранешните електрани веќе имаат развиена инфраструктура – водоснабдување, системи за ладење, па дури и системи за обновување на топлина, што значително го забрзува добивањето дозволи и почетокот на работата.
Во некои случаи, енергетските фирми сами ќе градат и управуваат со центри за податоци, обезбедувајќи стабилен приход преку договори за снабдување.
Според организацијата „Beyond Fossil Fuels“, повеќето од 153-те термоелектрани во ЕУ и Велика Британија ќе бидат затворени до 2038 година како дел од енергетската транзиција, додека 190 од нив веќе се затворени од 2005 година.
Побарувачката за капацитет на вештачка интелигенција ги принудува технолошките фирми да плаќаат до 20 евра повеќе по мегават-час за енергија со ниска емисија на јаглерод. Потрошувачката на енергија во центрите за податоци може да достигне до еден гигават, што значи дека овие договори можат да вредат стотици милиони или дури милијарди евра годишно.
Некои планираат да развијат „енергетски паркови“ – поврзување на центрите за податоци со локални обновливи извори, користејќи ја мрежата само како резервна копија. Иако е сè уште ретка практика, тоа би овозможило поголема енергетска независност.
Француската компанија „Енџи“ планира да го удвои својот капацитет за обновливи извори од 46 GW на повеќе од 90 GW до 2030 година и веќе идентификуваше 40 поранешни електрани како потенцијални локации за центри за податоци.
Меѓу нив е и австралиската електрана „Хејзелвуд“, која беше затворена во 2017 година.
Компании како „ЕДП“ (Португалија), „ЕДФ“ (Франција) и „Енел“ (Италија) исто така активно ги нудат своите напуштени енергетски капацитети за дигитални проекти.
Брзината како клучна предност
Брзиот пристап до енергија е приоритет за технолошките фирми.
Во Европа, поврзувањето со мрежата често трае повеќе од 10 години, додека користењето на веќе постоечките локации го скратува процесот на минимум. Затоа терминот „брзина до енергија“ се користи сè повеќе во индустријата.
Европа заостанува зад САД и Азија во однос на капацитетот на центрите за податоци, главно поради бавните процедури. Затоа компаниите избираат локации каде што можат брзо да започнат со работа.
Фирмата за недвижности JLL веќе работи на неколку проекти, вклучувајќи центар за податоци од 2,5 GW на локацијата на поранешна електрана во Германија и уште четири локации во Велика Британија.
Во меѓувреме, британската компанија Drax бара партнери за развој на простор во стара електрана во Јоркшир, делумно пренаменета во биомаса, која веќе има пристап до системи за ладење со вода.
EDF избра партнери за изградба на центри во две електрани на гас во централна и источна Франција.
Заедничката нишка меѓу сите овие проекти е итноста – пазарот на вештачка интелигенција се развива брзо, а компаниите што први се вклучуваат онлајн добиваат стратешка предност. Затоа се подготвени да платат повеќе за локации што овозможуваат брз почеток.