Skip to content
Дури и ако светот ја постигне својата навидум невозможна цел да го ограничи глобалното затоплување на 1,5 °C над прединдустриските нивоа, ледените плочи на Гренланд и Антарктикот ќе продолжат да се топат незапирливо, што може да предизвика зголемување на нивото на морето за неколку метри и масовна миграција од крајбрежните области, покажуваат новите меѓународни истражувања.
Научниците се обидоа да утврдат која е „безбедната граница“ на затоплување за опстанок на големите ледени маси.
Тие анализирале податоци од сателити, климатски модели, ледени јадра, седименти од длабоко море, па дури и ДНК на лигњи.
Заклучокот е загрижувачки. Дури и сегашното ниво на затоплување од 1,2 °C може да предизвика брзо повлекување на ледените маси и катастрофален пораст на морињата, се вели во трудот објавен во списанието „Communications Earth and Environment“.
Теоретски максимум
Ледените плочи на Арктикот и Гренланд содржат доволно мраз за да го подигне нивото на морето за 65 метри, што е екстремно сценарио, но научниците предупредуваат дека мора да се земе предвид и за да се разбере размерот на ризикот.
Од 1990-тите, загубата на мраз се зголеми за четири пати и моментално изнесува 370 милијарди тони годишно. Глечерите се најголемиот поединечен придонес во порастот на нивото на морето денес, а годишниот пораст на нивото на морето се удвоил во последните 30 години.
„Со 1,5 степени, не го забавувате покачувањето на морското ниво, гледате забрзување“, вели Крис Стоукс, глациолог од Универзитетот Дурам и еден од авторите на студијата.
„Милиони луѓе ќе ги напуштат своите домови“
Околу 230 милиони луѓе денес живеат на надморска височина помала од 1 метар надморска височина. Дури и малите промени во морскиот мраз „значително ги менуваат крајбрежјето ширум светот“, раселувајќи стотици милиони луѓе и предизвикувајќи штета над адаптивниот капацитет.
Научниците проценуваат дека до крајот на векот нивото на морето би можело да се зголемува за 1 см годишно.
„Ова би значело масивни миграции на населението од размери што не се забележани во модерната историја“, вели Џонатан Бамбер, глациолог од Универзитетот во Бристол и коавтор на студијата.
Посебно загрижува фактот што проценетите безбедносни прагови за ледените маси постојано се намалуваат како што напредува науката. Додека претходните модели предвидуваа дека, на пример, Гренланд може да се урне на +3 °C, денес се проценува дека +1,5 °C би биле доволни за тоа.
Според авторите, единствениот начин да се спречи колапсот на ледените плочи е да се ограничи затоплувањето на близу 1 °C, што би барало драстично намалување на емисиите и целосна транзиција од фосилните горива, нешто што изгледа многу малку веројатно во сегашните глобални политики.
„Веќе гледаме како се остваруваат некои од најлошите сценарија во однос на загубата на мразот. Нема многу што ни дава надеж. Во најдобар случај, нивото на морето полека ќе се зголемува“, рече Стоукс.
Авторите нагласуваат дека нивните наоди не значат дека треба да се напуштат климатските цели. Секоја десетина од топењето значи разлика во последиците што ќе ги доживееме.
„Ограничувањето на затоплувањето на 1,5 степени сепак би било огромен успех. Треба да продолжиме да се стремиме кон тоа – но да не очекуваме дека ќе го запре порастот на нивото на морето“, заклучува Стоукс.
