Септември е златниот месец за кратко бегство: температурите се благи, морските градови се испразнети, а цените тивко паѓаат. Ако тргнувате од Скопје со кола или брз лет, ова се најубавите „помали“ европски дестинации што нудат многу шарм за малку пари — идеални за 48 часа полни со вкус, природа и историја.
Призрен, Косово — турски чаршии, камени мостови и евтин хедонизам
Речното корито, калдрмата и Синан-пашината џамија создаваат разгледница што не старее. Седнете на клупа кај Камениот мост, качете се до Калето за залез и пуштете се низ сокачињата со мирис на скара и боза. Архитектонскиот симбол на градот — Синан-паша (1615) — доминира над чаршијата и вреди време за внатрешенна обиколка.

Берат, Албанија — „градот на илјадници прозорци“, поубав по летната гужва
Мангалѐм со белите куќи, калето над Осум и тивкиот вечерен ритуал на прошетка покрај реката се причина да побегнете токму сега. Берат и Гирокастра се под заштита на УНЕСКО како редок спој на османлиска архитектура и мултикултурно наследство — што септември ви го дава без летниот метеж.

Мелник, Бугарија — најмалечкиот град, најголемиот апетит за вино
Мал, мирислив и песочен, опкружен со „пирамидите“ на ерозираните брда и лозја колку што гледа окото. Мелник важи за најмал град во Бугарија и винска оаза со восхитувачки подруми и куќи-музеи (Кордопуловата). Идеално е за вински викенд со прошетка до Роженскиот манастир.

Едеса, Грција — водопади на два часа поезија
Паркот на водопадите во Едеса е најромантичниот „микро-одмор“ по летото: магла од капки, дрвени платформи и кафе со поглед кон пенливата белина на Едесаиос. Комбинирајте со локална таверна во Вароша и прошетка до блиските езера.

Ксанти, Грција — стара градска чоколадна кутија
Куќи со неокласични фасади, јорговани прозорци и саботен базар што влече како магнет. Септември е удобен за долго кафе во старите дуќани и чинија кавурма на сенка.
Кавала, Грција — пристаниште со амфитеатрична панорама
Стара Панагија, акведуктот Камарес и мали плажи во радиус од 15–30 минути. Надвор од шпиц-сезоната, семејните апартмани и кујните со „денешен улов“ се попристапни.
Банско, Бугарија — планински спа за цена на градски викенд
Ски-ресортот во септември е планински град со празни термални базени, евтини полупансиони и лесен пристап до Пирин. Кратки маркирани патеки, велосипеди и долги ручеци со бански старец.
Сремски Карловци, Србија — вино, Дунав и барок
Мал барокен квадрат, семинарии, подруми со бермет и ладење покрај Дунав. Се прошетувате накај Фрушка гора и не заборавате штангли од карловачка куглоф-сладиолада.

Врњачка Бања, Србија — ретро бања со нови бањски радости
Алеи, термални бањи и септемвриски попусти во спа-хотелите. Одлична за „ресет“ по лето: масажи, термални базени и лесни излети до манастирите во Жича и Студеница.
Требиње, БиХ — медитерански ритам без дубровнички цени
Стар мост над Требишњица, камени площади со платани и вински куќи низ Херцеговина. Локалните масла од смоква и сирењата се совршени за гурмански пикник покрај реката. (Фото-иконата на градот е Арсланагиќ мостот.)

Берово, Македонија — иглолисна тишина и езерски утрини
Шумски патеки, домашни пансиони со џем од боровинки и пченица на плотна. Септемвриските ноќи се крцкави, деновите идеални за кану и долги читања на тераса.
Кратово, Македонија — град на мостови и кули
Недоволно откриен музеј под отворено небо. Утрото почнете го со ѓеврек и јогурт на чаршија, потоа обиколка на камените мостови и кулите, па качување до кратерските висови.
Ако летате: Љубљана & Шкофја Лока, Словенија — алпска артистичност во 90 минути
Со директниот лет Скопје–Љубљана (Wizz Air, околу 1:30 ч.) викендот станува „city-break“ со алпски акценти: стариот град покрај Љубљаница, пазарот на Плечник и кратко бегство до бајковитата Шкофја Лока.

Како да планирате паметно (мини совети)
Одберете сместување со кујна и бесплатен паркинг; движењето пеш во старите јадра е навика, не казна. Во Албанија и Косово традиционалните гости-куќи се најтопол и најевтин избор; во Бугарија и Србија, бањски комплекси во септември нудат пакет-цени со појадок и базени. За Грција, бирајте градчиња на 10–20 минути од „големите“ плажи — убавината е иста, сметките се помали.