Најстарата позната плоча на која се испишани Десетте заповеди од Стариот завет се очекува да достигне цена од 2 милиони долари кога ќе се појави на аукција следниот месец.
Каменот, кој датира од околу 1.500 години до доцно-римско-византиската ера, е извонреден артефакт од античкиот свет – но лежел заборавен стотици години.
Со тежина од 115 килограми и висок два метри, каменот бил откриен во 1913 година за време на ископувањата за нова железничка линија во јужниот дел на она што денес е Израел.
Пронајден е блиску до местата на раните синагоги, џамии и цркви и бил испишан со 10-те библиски закони на палео-хебрејско писмо. И покрај тоа, значењето на откритието не било целосно ценето и каменот продолжил да се користи за поплочување пред нечија куќа три децении. Натписот бил поставен со лицето нагоре, а каменот бил изложен на густ сообраќај.
За среќа, историската важност на плочата на крајот беше препознаена и зачувана.
Според соопштението за медиумите испратено до Си-Ен-Ен од Сотби, кој ќе го продаде таблетот на аукција во Њујорк следниот месец, каменот бил продаден на научник во 1943 година. Овој неименуван поединец го препознал како важен самарјански декалог кој ги содржи божествените заповеди централни за многу вери, такви што можеби првично биле изложени во синагога или приватно живеалиште, се вели во соопштението.
Каде и да била првично сместена плочата, најверојатно била уништена или од римските инвазии од 400-600 н.е. или како резултат на крстоносните војни кон крајот на 11 век, објаснува Сотби.
Каменот содржи 20 реда текст, кои внимателно ги следат стиховите од Библијата, заеднички и за еврејската и за христијанската традиција. Меѓутоа, вклучени се само девет од 10-те заповеди, а онаа што недостасува е: „Не го изговарај залудно името Господово“. На негово место е нова директива за богослужба на планината Геризим.
Ричард Остин, глобален шеф на книги и ракописи на Сотби, во изјавата за медиумите рече: „Оваа извонредна плоча не е само многу важен историски артефакт, туку опиплива врска со верувањата кои помогнаа да се обликува западната цивилизација. Да се сретнеме со ова заедничко културно наследство значи да патуваме низ милениуми и да се поврземе со културите и верите кажани преку еден од најраните и најтрајните морални кодекси на човештвото“.
Аукцијата ќе се одржи на 18 декември, но таблетот ќе биде достапен за прегледување во салонот на аукционерот во Њујорк од 5 декември.