Наскоро терапија за растење на забите што ги изгубивте

Лек за раст на заби, нешто што до вчера звучеше како научна фантастика, влегува во човечка фаза на тестирање во Јапонија – но со јасно ограничување: прво се таргетираат случаи на недостиг на заби (вроден или делумен), а не „поправка“ на секој скршен заб или кариес.

Терапијата е антитело што го блокира USAG-1 – протеин поврзан со кочење на растот на забите. Идејата е да се „ослободи“ сигнализацијата што ја води забната морфогенеза (особено преку BMP патеката), но без директно мешање во пошироките механизми што влијаат на целото тело. Претклиничките резултати што ја туркаа приказната напред доаѓаат од животински модели: кај глувци и порови е покажано дека блокирањето на USAG-1 може да поттикне формирање нов заб.

Она што ја прави веста кликабилна е календарот. Протоколот што се опишува во повеќе меѓународни извори предвидува тестирање на 30 возрасни мажи (30–64 години) со најмалку еден недостасувачки заб, во период од приближно 11 месеци, со интравенска апликација – фаза која пред сè треба да ја потврди безбедноста. Ако профилот на ризик е прифатлив, следната целна група се деца (приближно 2–7 години) со повеќе вродено недостасувачки заби, каде што потенцијалната корист е најголема и клинички најјасна.

Клучната разлика од имплантите и протезите е очигледна: ако терапијата навистина активира природно „пуштање“ заб, добивате биолошко решение, не механичко. Но токму тука доаѓа ладниот туш: ова не е „лек што утре ќе го земете“. Ова е патека во која прво се купува безбедност, потоа ефикасност, па дури потоа – масовна достапност. Оптимистичките проценки што кружат во јавниот простор зборуваат за поширока примена околу 2030 година, но тоа останува условено од резултатите, регулаторните одобрувања и реалниот ризик од несакани ефекти.

Затоа најреалната порака засега е оваа: Јапонија не „објави чудо“, туку отвори клиничка врата. Ако терапијата помине, најпрво ќе менува животи кај оние што немаат заби поради вродени состојби или значајни празнини – а дури потоа ќе се зборува за пошироки индикации и за тоа дали стоматологијата навистина влегува во ера „по имплантите“.