Не патувајте за Грција, почнуваат попладнево нови блокади

Новите блокади на Евзони и Ники што грчките земјоделци ги најавија за попладнево повторно ќе ја пресечат најпрометната врска меѓу Македонија и Грција во сред на претпразничен шопинг и викенд-патувања. Според информациите од Атина, граничниот премин Евзони (Богородица) вечерва целосно се затвора за сите возила, додека на Ники (Меџитлија) ќе важи забрана само за товарниот сообраќај.

Планот за денеска е јасен: на Евзони, каде веќе 18 дена се паркирани над 300 трактори, сообраќајот ќе биде прекинат од 18 до 22 часот по локално време, без исклучоци за патнички или товарни возила. На Ники, блокадата ќе трае од 19 до 23 часот и ќе биде насочена кон камионите и останатите товарни возила, додека патничките автомобили, според најавите, треба да можат да минуваат. За останатите премини кон Грција засега нема формално најавени нови прекини, но искуството од изминатите денови покажува дека режимот може да се менува во движење, во зависност од одлуките на земјоделските комитети на терен.

Блокадите на Евзони и Ники се само дел од поголема мрежа барикади што ги поставија грчките земјоделци на автопатите и граничните премини низ целата земја. Според локалните извештаи, моментално има над 60 блокирани точки на патната мрежа, со главен „чеп“ кај Никеа, во близина на Лариса, каде делницата од автопатот Солун – Атина е затворена и сообраќајот се пренасочува по споредни патишта. Тоа практично значи дека и за оние што ќе влезат во Грција преку отворен премин, патувањето понатаму може да биде бавно и непредвидливо.

Протестите на земјоделците траат од 1 декември, кога првите трактори од регионот Пеонија и градот Јаница пристигнаа на Евзони и останаа паркирани непосредно пред граничната линија. Оттогаш, преминот се затвора во блокови од по неколку часа, најчесто напладне и навечер, што им создава сериозни проблеми и на домашните и на странските патници, особено на превозниците кои се потпираат на оваа рута за редовни линии и товарен транспорт.

Грчките земјоделци не протестираат само заради цените на откуп. На последниот состанок на нивните комитети, одржан во саботата, тие формулираа пакет барања до Владата во Атина: итна исплата на сите заостанати долгови кон земјоделците, гарантирани минимални цени што ги покриваат трошоците за производство, намалување на цената на горивото и репроматеријалите, обесштетување за изгубениот приход во 2025 година за производите чии цени паднале под производните трошоци, запирање на масовниот увоз на производи што се препакуваат како „домашни“, но и двојно зголемување на земјоделските пензии. Дополнително, бараат расветлување на скандалот со распределбата на европските субвенции преку ОПЕКЕПЕ и враќање на украдените средства кај вистинските корисници.

Владата на им понуди дијалог и можност за дополнителни мерки за поддршка, но дел од земјоделските организации веќе одбија да се појават на средба со премиерот и наместо тоа испратија писмени барања до ресорните министерства. Денеска во Серес е закажан нов состанок на претставници од цела Грција, на кој треба да се одлучи дали блокадите ќе продолжат и за време на Божиќните празници и дали ќе се радикализираат со целосно затворање на клучните премини на подолг рок.

За патниците од Македонија, овие „притисочни точки“ на границата значат дека денеска попладне патувањето кон Солун, Халкидики или внатрешноста на Грција преку Евзони практично е невозможно во периодот на блокадата. Товарните возила, пак, нема да можат да ја користат ниту Ники, што ќе ги натера превозниците да бараат алтернативни рути или да ги одлагаат пратките. Автомобилистите кои сепак ќе се решат да патуваат, ќе мора внимателно да ги следат сообраќајните извештаи на АМСМ и грчките служби, бидејќи блокадите често се продолжуваат или скратуваат во последен момент, во зависност од развојот на преговорите и притисокот на терен.

Во суштина, блокадите на Евзони и Ники одамна престанаа да бидат само „локален земјоделски протест“. Тие станаа симбол на судирот меѓу малите производители притиснати од високите трошоци и глобалната конкуренција, од една страна, и европските и националните аграрни политики, од друга. За македонските граѓани, тоа се преведува во изгубени часови на граница, откажани патувања и зголемени трошоци за транспорт – колатерална штета на борбата што земјоделците ја водат со својата држава, но ја чувствуваат сите што денеска ќе се најдат на пат кон Грција.