Нова година со калкулатор: како 2025 ја стегна Македонија

Блумберг

Нова година со калкулатор. Така, на 31 декември 2025, многумина ја сумираат годинава – со сметки што се редат побрзо од надежите. Од една страна, во јавноста се зборуваше за „стабилизација“ и „проценти“, а од друга, секојдневието го мереше истиот индикатор: колку останува во паричникот по маркет, сметки и кирија.

Економската приказна на 2025, барем низ очите на граѓаните, се движеше во круг: бројките велат едно, рафтовите друго. Во првите месеци од годината инфлацијата, според официјалната реторика, „забавуваше“, но цените на храната и основните производи не се враќаа назад. Реакцијата не дојде од конференциски сали, туку од улица – бојкоти на маркети и јасна порака дека „корекциите“ на хартија не го полнат фрижидерот. Во март имаше раст на минималната плата, но синдикатите инсистираа дека минималното и натаму останува граница на преживување, не на достоинствен живот. До декември, пак, нов договор за дополнително усогласување не се насетуваше, а празничната трпеза кај дел од семејствата повторно стана пресметка, не избор.

Во меѓувреме, секојдневната психоза на стандардот се прелеа и во атмосферата пред празниците. ТВ-анкета од скопските пазари, неколку часа пред дочекот, ја фати таа мешавина од инает, импровизација и замор: дел велат дека ќе слават дома „скромно“, други дека „ќе се снајдеме“, а трети – дека немаат ни потреба, ни сила за нешто повеќе. Кога новинарот прашува каква била 2025, одговорите се кратки, тешки и без шминка: „Лоша“, „катастрофа“, „стандардно – без големи промени“. Оптимизмот за 2026 кај многумина е условен и минимален – „прво здравје“, па сè друго.

Над оваа економска линија, 2025 ја носеше и подлабоката сенка: чувството дека системот реагира доцна, а граѓаните плаќаат веднаш. Во јавниот простор доминираше трагедијата во Кочани – пожарот во дискотеката „Пулс“, што ја разори земјата и ја отвори старата расправија за одговорност и неказнивост. Таа болка не остана само како датум во календар, туку како репер според кој многумина ја мерат целата година: ако ова се случи, што уште може да тргне наопаку?

Политички, годината помина во турбуленции и постојана мобилизација на стравови – од препукувања по локални избори и партиски кризи, до теми што се креваат секогаш кога довербата паѓа: мигранти, безбедност, „сејф сити“, европски ќорсокак. На крајот, впечатокот кај голем дел од јавноста е ист: институциите зборуваат во планови и проекти, граѓаните живеат во месечни пресметки.

И така, Македонија влезе во првиот час на 2026 не со јасна нова страница, туку со старата дилема што ја следи со години: дали следните „стабилизации“ ќе се почувствуваат во продавница, во плата, во сметките – или повторно ќе останат само во табели.

Зачлени се на нашиот е-билтен