Skip to content
Американскиот долар ја затвора 2025 година под силен притисок, додека еврото и јенот ја зацврстуваат позицијата на пазарите во последните денови од годината. Индексот на доларот, кој ја мери „зелената банкнота“ во однос на кошница од шест главни валути, се лизна кон најниските нивоа во последните месеци и се движи кон годишен пад од околу 9–10 проценти — резултат што би бил најслаб од 2017 година наваму, а во сценарио на дополнително слабеење и најлош од 2003 година.
Во срцето на ова слабеење е очекувањето дека Федералните резерви ќе продолжат со олабавување на монетарната политика во 2026 година. И покрај солидните макроекономски отчитувања во САД, инвеститорите и понатаму „вградуваат“ нови намалувања на каматните стапки во следната година, што го стеснува каматниот јаз со другите економии и ја намалува привлечноста на доларските вложувања. Во дел од пазарните прогнози се споменуваат две намалувања од по 25 базични поени, што дополнително го потхранува трендот на излегување од долар и префрлање кон конкурентски валути.
Паралелно, доларот ја плаќа цената и на политичкиот ризик. На пазарите остана свежа меморијата од турбуленциите поврзани со трговските потези и тарифната политика од Вашингтон, но и стравувањата дека политичкото влијание врз централната банка би можело да ја поткопа перцепцијата за нејзината независност. Во таква средина, секој сигнал за „помека“ ФЕД реторика или за нова неизвесност во фискалната политика брзо се претвора во притисок врз курсот.
На другата страна од равенката, еврото се задржува околу нивата од 1,18 долари, а фунтата се движи околу 1,35 долари, што ја зацврстува сликата за година во која европските валути извлекоа корист од промената на каматните очекувања и од слабеењето на американската „премија за раст“. Јенот, пак, останува во фокус поради сигналите од Токио дека властите ќе реагираат ако движењата станат „прекумерни“, што дополнително ја зголемува чувствителноста на USD/JPY.
За македонските граѓани и компании, оваа динамика има практична тежина иако домашните цени најдиректно се „врзани“ за еврото. Слаб долар може да донесе поинакви пресметки кај увозот на стоки и суровини што традиционално се котираат во долари, но истовремено силното евро ја одржува реалноста дека најголемиот дел од договорите, кредитите и трговијата во регионот остануваат евро-ориентирани. Во наредните недели, насоката ќе зависи од тоа дали пазарите ќе добијат потврда за нов циклус на намалувања на ФЕД или ќе следи „ладен туш“ преку инфлација, фискални вести и нови геополитички/трговски ризици.